Қиш ва эрта баҳор фаслларида аҳоли ўртасида хонадон шароитида тайёрланган, сифати кафолатланмаган консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш оқибатида овқатдан заҳарланиш – ботулизм касаллиги учраб туради.
Бунинг сабаби оддий – уй шароитида консерва маҳсулотлари тайёрлашда зарур технологик жараёнлар, санитария меъёрлари ва шахсий гигиена қоидаларига тўла риоя қилинмайди. Натижада консервадаги ботулизм споралари тез ривожланади ва заҳарли токсинлар чиқаради.
Ботулизм споралари билан зарарланган консерва маҳсулотларининг ташқи кўриниши ва таъмида деярли ўзгариш кузатилмайди. Айрим холатларда шиша идишнинг тунука қопқоғи шишади. Бундай маҳсулотни истеъмол қилиб заҳарланган одамда унинг белгилари пайдо бўлиш жараёни икки соатдан саккиз-ўн кунгача чўзилади. Ҳолсизлик, кўнгил айниши, қусиш, қорин соҳасида оғриқ пайдо бўлиши, жисмлар кўзига иккита бўлиб кўриниши (диплопия), ютиш ва гапириш қобилиятини пасайиши, бўйин ва оёқ мушаклари заифлашиши касалликнинг клиник белгиларидир. Касалликни хонадон шароитида ўз билганича даволаш қатъиян ман этилади.
Бундай вазиятда зудлик билан шифокорга мурожаат қилиш керак. Акс ҳолда, касалликнинг оғир шакллари – юрак, қон-томир ва нафас тизими хасталиклари юзага келиши, бунинг натижасида беморнинг ҳаёти хавф остида қолиши мумкин.
Ҳар қандай касалликлар каби, ботулизмнинг олдини олиш ҳам инсоннинг ўз қўлида.
Хонадон шароитида бодринг, помидор, паттисон маринадлари, бақлажон икраси каби консерва махсулотларини тайёрланишини тавсия этилмайди. Чунки бундай шароитда тайёрланган консерва махсулотларининг сифатига хеч ким кафолат бера олмайди. Айнан шундай сифат сертификати, ёрлиқларига эга бўлмаган, бир суз билан айтганда истеъмол учун яроқсиз ҳисобланган консерва маҳсулотларини бозорларда, кўча-кўйларда белгиланмаган ноқонуний савдо расталарида сотилаётган бўлса, ҳар биримиз истеъмолчи сифатида бундай махсулотларни харид қилмаслигимиз керак.
Хонадон шароитида узум, шафтоли, ўрик каби мевалардан киёмлар, бодринг, помидор, каромлардан сирли идишларда тузламалар, мевалардан қоқилар тайёрланса максадга мувофиқ бўлади.
Мамлакатимиз Давлат санитария-эпидемиология хизмати мутахассислари тегишли давлат ва жамоат тузилмалари вакиллари билан ҳамкорликда бозорларда, савдо мажмуаларида, белгиланмаган жойларда уй шароититда тайёрланган консерва маҳсулотлари сотилишининг олдини олиш, озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигини таъминлаш мақсадида, мунтазам рейдлар ўтказиб келишмоқда. Таълим-тарбия муассасаларида ва жамоат жойларида фаолият юритаётган умумий овқатланиш шохобчаларида санитария-гигиена қоидаларига тўлиқ риоя этилишини таъминлаш доимий эътиборда.
Айни кунларда халқимиз Янги йил байрамини нишонлашга қизғин тараддуд кўрмоқда. Ана шундай байрам ва шодиёналарни оила даврасида тўкин дастурхон атрофида нишонлаш гўзал анъаналаримиздан ҳисобланади.
Ўз навбатида ишлаб чиқарувчиларимиз ҳам халқимизнинг байрам дастурхонига хилма-хил маҳсулотлар етказиб бериш мақсадида, кенг қамровли ишларни амалга оширмоқда. Бугун юртимиздаги қайси бир савдо мажмуаси ва бозорга кирсангиз, улардаги маҳсулотларнинг хилма-хиллигини кўриб кўзингиз кувонади. Хусусан, гипермаркет, супермаркет ва минимаркетлар, бозорларда саноат усулида, технологик жараёнлар ҳамда белгиланган талаблар асосида ишлаб чиқарилган консерва маҳсулотларининг барча турлари мавжуд. Уларни сақлаш шароитига ҳам тўла риоя этилади. Ушбу маҳсулотларнинг деярли барчаси мамлакатимизда ишлаб чиқарилган ва сифати мувофиқлик сертификати билан кафолатланган.
Байрам дастурхонини безатиш учун ана шундай замонавий савдо масканларимизга ташриф буюриш мақсадга мувофиқдир. Сотиб олинган ҳар бир озиқ-овқатнинг сақланиш шароитига ва муддатига ҳам қатъий риоя этиш зарур. Қисқа қилиб айтганда, ҳар ким ўзи ва оиласининг соғлиғи учун аввало ўзи масъул эканини унутмаслиги керак.
источник
Botulizm mushaklarning falajiga olib keladigan jiddiy kasallikdir. Ushbu kasallik Botulina (lot. Clostridium botulinum va kamdan-kam hollarda C. butyricum va C. baratii) bakteriyalari tomonidan ishlab chiqarilgan, odatda botulinik toksin (botulotoksin) sifatida tanilgan neyrotoksin sababli yuzaga keladi. Botulina ishab chiqaradigan neyrotoksinlarning 7 ta turi mavjud (A-G), lekin eng keng tarqalgan turlari odamlarda bo’sh falajlikga olib keladigan A, B va E (va kamdan-kam hollarda F) turlaridir. Boshqa turlari asosan hayvonlarda va qushlardagi kasalliklarga olib keladi va bu ham bo’sh falajlikni rivojlantiradi. Clostridiumning ko’pgina turlari bitta neytoksin turini ishlab chiqaradi; Odamlarda A, B, E yoki F toksin tiplarining ta’siri aslida bir xil. Botulizm insondan insonga yuqmaydi. Botulizm kasalligi agar inson zararlangan oziq-ovqat iste’mol qilsa (kamdan-kam hollarda nafas orqali yoki boshqa yo’llar bilan yuboriladigan bo’lsa) yoki Botulina bakteriyalari ichakda yoki jarohat joyida ko’paysa, bakteriyalar ishlab chiqargan toksinlar bevosita organizmga tarqaladi va kasallik rivojlanadi.
Botulizmning saqlanib qolgan tarixi dastlab 1735 yilda kasallik nemis kolbasasi bilan bog’liq bo’lgan. Yuqumli kasallik kolbasa iste’mol qilingandan keyin oziq-ovqat zaharlanishi bilan bog’liq bo’lgan. 1870-yilda Myuller ismli nemis shifokori lotincha kolbasa nomidan kelib chiqqan holda bu kasallikni botulizm deb atadi. Clostridium bakteriyalarш birinchi bor 1895-yilda aniqlangan, neyrotoksin esa doktor Edvard Shantz tomonidan 1944 yilda ajratib olingan. Bu 1949-1950-yillarda tajribalar toksin (BoNT A deb ataladi) asab tolalaro uchidan atsetilxolin chiqarilishini to’sib, nerv-mushak uzatishini to’xtatadi deb ko’rsatilgan edi.
Botulistik toksinlar insonga ma’lum bo’lgan toksik moddalar ichida eng zaharlilar qatoriga kiradi; toksin biologik qurol sifatida ishlatiladi, ko’plab kasalliklarni davolash uchun ham ishlatilgan. 1980-yilda doktor Alan B. Skott g’ilaylikni (ko’z og’ishini) davolash uchun ushbu toksinni ishlatadi, va 1989-yil dekabr oyida BoNT-A (Botoks) yosh bemorlarda g’ilaylik, blefarospazm va gemifatsial spazmni davolash uchun AQSh oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi (FDA) tomonidan ma’qullangan. Kosmetik holatni yaxshilash va ajinlardan halos bo’lish uchun oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi boshqarmasi tomonidan 2002-yilda Botoksni ishlatish ma’qullangan. FDA 2002-yildan buyon ko’p qo’shimcha dasturlarni (masalan, qo’ltiq terlashi va mushaklarning buzilishi) ma’qulladi.
2017 yilda kamida 10 bemor botulizm bilan kasalxonaga yotqizildi. Botulizmga chalingan bemorlarning barchasi Kaliforniyadagi Sakramento yaqinidagi yoqilg’i quyish stantsiyasida xizmat qilgan nacho pishloq sousini yegan edilar. Bemorlar falajlik tufayli intensiv terapiya bo’limida kamida uch hafta vaqt davolanishlari kerak edi. Botulizmning bu kuzatilishida bitta o’lim holati uchragani shubhasi bor.
Botulizm botulina bakteriyalari (va boshqa Clostridium turlari) tomonidan sintez qilinadigan neyrotoksinlar sabab rivojlanadi. Toksin kasallikni keltirib chiqaradi va u nervlar uchlarida asetilxolinning tarqalishini oldini oladi. Ushbu natija botulizm bilan bog’liq alomatlarga olib keladi.
Botulina bakteriyalari va sporalarini o’ldirish uchun va har qanday toksinlarni denaturatsiya qilish uchun to’g’ri ishlov berilmagan mahsulotlarini iste’mol qilish tufayli botulizm rivojlanishi ortadi xavfi (masalan, pomidor yoki baliq kabi konserva mahsulotlari ishlab chiqarish, ba’zi uy konservalash usullari). Ba’zi asallarda oz miqdorda botulinaning bakterial sporlari bo’lishi mumkin; Asal 1 yoshgacha bo’lgan bolalarga berishga tavsiya etilmaydi. Makkajo’xori siropi botulizmning bir muncha vaqt botulizm keltirib chiqaruvchi deb qaraldi, lekin tadqiqotlar u toksinning manbai emas ekanligi tasdiqlandi. Yaralar tuproq yoki najas bilan ifloslangan bo’lsa botulizm rivojlanishi xavfi ortadi.
Kasallanish usuli bo’yicha tasniflangan botulizmning uchta turi mavjud:
- Oziq-ovqat bilan bog’liq botulizm Botulina neyrotoksinini o’z ichiga olgan taomlarni iste’mol qilishdan kelib chiqadi.
- Yaraning botulizmi, Clostridium botulinum bakteriyalarida infektsiyalangan yaralarda hosil qilingan neyrotoksinga bog’liq.
- Chaqaloqlik botulizmi chaqaloq Botulina bakteriyalarining sportlarini iste’mol qilganda ro’y beradi. Bakteriyalar chaqaloq ichagida o’sadi va neyrotoksinni chiqaradi.
Botulizmning yana uch turi tasniflangan, ammo ular kamdan-kam uchraydi.
- Katta yoshdagi bolalarda va anormal oshqozon-ichak trakti bo’lgan kattalarda kuzatiladigan kattalar ichakning bakteriyalar tomon >Botulizm qanchalik jiddiy?
Botulina neyrotoksini eng kuchli va o’ldiradigan moddalardan biri hisoblanadi. Kamida 1 nanogramm/ kg odamlar uchun halokatli bo’lishi mumkin, va olimlar botulina toksinining taxminan 1 grammi 1 million odamlarni o’ldirishga qodir deb taxmin qilishadi. Toksinning oz miqdori odamlarni o’ldirishga qodir bo’lgani sabab bioterrorizm uchun qurol sifatida ishlatilishi mumkin. Botulizmning barcha shakllari o’limga olib kelishi mumkin va favqulodda holat hisoblanadi. Toksin hazm qilish tizimi tomonidan tez so’riladi, shuning juda ko’p odamlar zaharlangan oziq-ovqatni oz miqdorda iste’mol qilganda ham zaharlanishadi.
Neyrotoksin aslida nervlarni falaj qiladi, shuning uchun mushaklar qisqara olmaydi. Neyrotoksin nerv hujayralariga kiradi va atsetilxolin chiqarilishini oldini oladi, shuning uchun nerv mushaklarini boshqara olmaydi. Agar asab tolalari neyrotoksinga qarshi tura oladigan yangi aksonni qayta tiklay olmasa, nerv-mushak o’rtasidagi falajlik doimiy qoladi. Shu bois botulizmdan qutilish uchun juda uzoq vaqt talab etiladi va neyrotoksinni kosmetik va terapevtik maqsadlarda ishlatiliganda nisbatan uzoq vaqt davomida samarali bo’ladi.
Clostridium botulinum butun dunyo bo’ylab keng tarqalgan bakteriyalar turidir. Bakteriyalar anaerobik hisoblanadi, ya’ni bu organizmlar kislorodning past yoki umuman bo’lmagan darajalarida yaxshi o’sib rivojlanadi. Clostridium bakteriyalari o’sish uchun qulay sharoitlarga duchor bo’lgunga qadar yashashlari uchun imkon beruvchi sporlar hosil qiluvchi Gram-pozitiv tayoqchasimon bakteriyalardir. A dan Ggacha harflar bilan ko’rsatilgan yetti turdagi botulina neyrotoksinlari mavjud. Faqat A, B, E va F tipdagi botulotoksinlar odamlarda kasalliklarga olib keladi.
Konservalash jarayonlaridagi yangi texnologiyalarni qo’llash, ayniqsa, uyda konservalash yoki uyda oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash bilan bog’liq bo’lgan oziq-ovqat mahsulotidagi botulizmning yillik soni butun dunyo bo’ylab 1000 ta atrofigacha kamaydi. Qo’shma Shtatlarda har yili o’rtacha 110 botulizm holati xabar qilinadi. Ularning 25 foizi oziq-ovqat bilan bog’liq botulizm, taxminan 72 foizini chaqaloqlar botulizmi va qolgan qismi (taxminan 3 foiz) — yaqinda paydo bo’lgan yarali botulizmdir. Ikki yoki undan ortiq odamni o’z ichiga oladigan oziq-ovqat botulizmi odatda, zararlangan konserva mahsulotlarini ishlatishdan kelib chiqadi. So’nggi yillarda oziq-ovqat va bolalarni botulizm hollari soni juda kamaygan.
Botulizmning klassik alomatlariga quyidagilar kiradi:
- Ko’rishdagi ikkilanish;
- Xira ko’rish;
- Qovoqlarning osilib qolishi;
- Nutqning qiyinlashuvi;
- Yutishdagi qiyinchiliklar;
- Og’izni qurishi;
- Mushaklardagi zaiflik (bo’sh falajlikka olib keladi).
Klassik alomatlar ham boshqa alomatlar va belgilar bilan birga kelishi mumkin:
- Bosh aylanishi;
- Charchoq;
- Qabziyat;
- Qorindagi noqulaylik yoki og’riq;
- Ko’ngil aynishi;
- Qusish;
- So’lak oqishi;
- Gapirish qiyinchiliklari;
- Yutish qiyinchiliklari;
- Nafas olishning buzilishi;
- Sust yoki yo’q bo’lgan reflekslar;
- Siydikni ushlanib turishi;
- Yuzning zaifligi;
- Ko’z mushagi zaifligi;
- Falajlik.
Tibbiy xodimning tekshiruvi tizza reflekslarini kamayishi yoki yo’qligini ko’rsatishi mumkin.
Botulizmli chaqaloqlar letargik va zaif ko’rinadi, yomon ovqatlanishadi, ich qotishidan azoblanadi va zaif mushak tonusiga ega. Bolalardagi qabziyat ko’pincha birinchi alomatdir.
Bu bakterial neyrokotoksin sababli mushaklarning falajlanishi bilan bog’liq barcha belgilar va alomatlardir. Agar davo choralari qo’llanmasa, bu alomatlar tananing turli qismlarida falajlikka olib kelishi mumkin, ayniqsa, ko’p hollarda o’limga olib kelishi mumkin bo’lgan nafas mushaklari falajligiga sabab bo’ladi.
Oziq-ovqat botulizmida simptomlar odatda zararlangan ovqatni iste’mol qilgandan keyin 18 — 36 soat o’tib boshlanadi, ammo belgialr 6 soat yoki 10 kundan keyin paydo bo’lishi mumkin.
Birlamchi tibbiy yordamga qo’shimcha ravishda, boshqa sog’liqni saqlash mutaxassislari bilan maslahatlashishlari mumkin; masalan, nevrolog, yuqumli kasalliklarni o’rganuvchi shifokor va pediatrlar(chaqaloqlarda uchrasa).
Bemorning tarixi va jismoniy tekshiruv botulizmni ko’rsatishi mumkin, ammo bu tekshiruvlarning o’zi botulizmni tashxislash uchun yetarli emas. Boshqa kasalliklar belgilar, masalan insult, Giyen-Barre sindromi (mushaklar falajiga sabab bo’luvchi yana bir kasallik) va miyasteniya (shuningdek, qovoqlarning osilishiga sabab bo’ladi) kabi boshqa kasalliklar alomatlari botulizm belgilariga o’xshashdir. Ushbu boshqa kasalliklarni inkor qilish uchun maxsus testlar talab qilinishi mumkin. Bu testlar bosh miya tasvirini olsih, orqa miya suyuqligi tahlili, asab o’tkazvuchanligini o’rganish (Elektromiografiya yoki EMG) va miyasteniyani aniqlash uchun Tensilon testini o’z ichiga olishi mumkin.
Tashxisni tasdiqlashning eng to’g’ridan-to’g’ri yo’li bemorning qonida yoki axlatida botulinum neyrotoksinni aniqlashdan iborat. Bu bemorning qoni yoki najasini sichqon qorin bo’shlig’iga kiritish orqali amalga oshiriladi. Bemordan teng miqdordagi qon yoki najas namunasi olinib antitoksin bilan zararsizlantiriladi va sichqonlarga yuboriladi. Huddi shunday namuna zararsizlantirilmagan holda boshqa sichqonga yuboriladi. Agar kasallik mavjud bo’lsa, birinchi sichqon tirik qoladi, ikkinchisi esa nobud bo’ladi. Bu tahlillar Botulizmni ichak tayoqchasi, Salmonella va boshqa yuqumli kasalliklardan farqlashiga yordam beradi.
Agar botulizm tashxisi erta qo’yilsa, oziq-ovqat va yara botulizmin neyrotoksinlarni antitoksinlar bilan zarasizlantirib davolash mumkin. Karantin stantsiyalariga uch valentli antitoksin (uchta neyrotoksinlarga nisbatan samarali: A, B va E) taqsimlanadi. Antitoksin kasallikni va buzilishining oldini oladi, ammo tiklanish bir necha hafta davom etadi. Boshqa bir geptavalent antitoksin (etti neyrotoksinga qarshi samarali: A, B, C, D, E, F va G) harbiylar uchun foydalanishga beriladi.
Shifokorlar ichaklardan har qanday zararlangan ovqatni chiqarib tashlashi mumkin, qayt qildirish va huqnalarni (klizmalarni) ishlatishi mumkin. Yaralarda toksinlarni ishlab chiqaradigan bakteriyalarni olib tashlash uchun odatda jarrohlik yo’li bilan davolash kerak. Kasalxonada yaxshi parvarishlangan terapiya (tomir ichi suyuqligi va nafas olishni qo’llab-quvvatlash) barcha turdagi botulizm terapiyasining asosidir.
Huqnalar to’la hazm qilinmagan toksinlarni olib tashlash uchun ishlatilishi mumkin; ammo magnezium tuzlari, sitrat va sulfat ishlatilmaydi, chunki ular toksinning quvvatiga kuch qo’shishi mumkin. Antibiotiklar (yuqori dozasi, vena orqalipenitsillin yoki boshqa antibiotiklar) oziq-ovqat botulizmida foydalanilmaydi; faqat yara botulizmida, jarrohlik davolash ham talab qilinishi mumkin. Yuqumli kasallik bo’yicha mutaxassis bilan maslahatlar davolash yaxshi yakun topishiga hissa qo’shadi.
Botulizm nafas olish qobiliyatining yo’qolishi tufayli o’limga olib kelishi mumkin. O’tgan 50 yil mobaynida, botulizm o’lim darajasi ancha pasaydi. Afsuski, og’ir botulizm bilan kasal tirik qolish uchun bir necha oy davomida nafaqat sun’iy nafas apparati, balki jadal tibbiy va hamshiralik parvarishni talab qilishi mumkin.
2009 yilda FDA uch mavjud toksinlar: Botoks, Disport va Mioblok uchun amalda xavfsizlik choralarini kuchaytirdi.
Davolash qilinmagan botulizmda o’lim darajasi taxminan 50% ni tashkil qiladi. Botulizmli bemorlar hozirda taxminan 3% -5% gacha bo’lgan o’lim ko’rsatkichiga ega. Ba’zi bemorlar turli xil falajlar bilan ko’p oylar yotoqda yotishlari mumkin. Umuman olganda, kasallikning tashxisi va davolash qancha oldinroq boshlansa, kasallik holati shuncha yaxshilanishi mumkin. Biroq, natijalar faqat dastlabki tashxis va botulizm davolash keyin yil davomida surunkali charchoq va nafas qisilishi, ayrim bemorlarga amal ko’rib chiqilishi mumkin.
Ha mumkin . Oziq-ovqat bilan bog’liq botulizm ko’pincha bunday noto’g’ri tayyorlangan uy sharoitidagi konservalangan oziq-ovqatlar sabab paydo bo’ladi.
Uyda konserva bilan shug’ullanishdan oldin odamlar Clostridium bakteriyalar va ularning sporalarini yo’q qilish uchun qat’iy sanitar-gigiena qoidalariga amal qilib, mavjud neyrotoksinlarni parchalash uchun issiqlik bilan ishlov berish kerak. Botulizm neyrotoksinlari yuqori haroratlarda (besh daqiqa davomida 85°C) parchalanadi, shuning uchun uy sharoitida tayyorlangan konservalarni iloji bo’lsa xavfsizlikni ta’minlash uchun iste’moldan oldin 10 daqiqa davomida qaynatish haqida o’ylab ko’rish kerak.
Tijorat asosida ishlab chiqarilgan boshqa konservalangan mahsulotlar agar shishgan bo’lsa, bosim ostida turgandek tuyulsa yoki qo’lansa hid chiqarsa, tashlab yuborish lozim. Unday konservalarni tatib ko’rmang va yeyishga harakat qilmang!
Asal Clostridium botulinum sporalarini o’z ichiga olishi mumkin, va u chaqaloqlar uchun infektsiya manbai hisoblanadi. Shuning uchun 1 yoshgacha bolalarni asal bilan oziqlantirish kerak emas. Asal 1 yoshdan oshganlar uchun nisbatan xavfsizdir.
Jarohat botulizmini oldini olish uchun darhol shifokorga murojat qilinish kerak. Jarohat joyi yaxshilab yuviladi, joiz bo’lsa jarrohlik qo’llaniladi.
Nima uchun botulizm neyrotoksinlari (Botoks) kosmetik muolaja yoki muayyan tibbiy holatni davolash uchun ishlatiladi?
Qizig’i shundaki, juda sof va suyultirilgan botulinum toksini g’ayritabiiy mushak qisqarishlari bilan ifodalanadigan holatlarni davolash uchun ishlatiladi. Bunga ba’zi misollar bo’yin qiyshayishi, spazmatik disfoniya, axalaziya, g’ilaylik, pastki ja’g distoniyasi va blefarospazmdir.
Ajinlar oddiy mushaklar qisqarishidan kelib chiqadi. Mushaklarning qisqarishi bo’lmasa ajinlar ham bo’lmaydi. Shuning uchun, juda ko’p odamlar teridagi ajinlarni(asosan yuzda) kamaytirish uchun botoks olishadi. Ushbu ajinlarni davolash 2002 yilda oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi tomonidan tasdiqlangan. Bu davolash usulining mumkin bo’lgan nojo’ya ta’siri ko’ngil aynishi va disfaziya (so’zlashishdagi qiyinchilik) ko’karishlar, ptoz kabilar hisoblanadi. Ba’zi shifokorlar qandli diabetning oshqozon asoratlarini davolash usuli sifatida botulinum toksin toifa A dan foydalanishadi.
источник
insoniyat o’zi yo’q, deb, Bas, u erda ko’p va botulizm. Bu kasallik, qattiq zaharli infektsiya bilan bog’liq, asrlar davomida hayron odamlar. shunday, Misol uchun, ettinchi asrda Leo VI, Vizantiya imperatori, man qon kolbasa, chunki u kishi vafot boshladi.
Qizig’i, tufayli, bu mahsulot va uning nomi botulizm kasalligi bor deb. Lotin so’zi kolbasa botulus sifatida yoziladi. Albatta, Siz infektsiyani va boshqa oziq-ovqat olishingiz mumkin, lekin qadimda ko’plab holatlar kolbasa bilan bog’liq qilingan.
Botulizm — o’tkir infektsiya, qaysi botulinum toksinini inson tanasi bilan murojaat tufayli rivojlanadi
Botulizm — o’tkir infektsiya, chunki botulinum toksinini inson tanasi bilan kontakt boshlanadi qaysi. sababi ko’pincha oziq-ovqat yotadi-da, kasallik eng kuchli asab tizimi ta’sir, ayniqsa, orqa miya.
botulizm ning bakteriya anaerob bor. Bu degani, u faqat u erda yashaydi, havoga hech foydalanish bor qaerda. patologik nizolar, Qoida sifatida, Tuproqda o’sadi, va suvga u erdan, va keyin, tashuvchisidir yo’naltiradi, bir inson yoki hayvon patojenin oladi.
spora shaklida tashqari, botulizm bakteriya vegetativ o’sishi ega bo’lgan. Bu holda, bakteriyalar nobud bo’lardi, agar:
- Bu haqida sakson daraja haroratda yarim soat bo’ladi;
- Bu besh daqiqa pokipyatit.
Nizolar, shuningdek, ancha barqaror. Ular jismoniy bardosh juda oson va hatto kimyoviy ta’sir bor. qaynashiga Besh soat, ularni yo’q qila, va bir yuz yigirma daraja ortiq harorat bir necha salbiy ta’sir ko’rsatadi.
vegetativ shakli va kam xavfli bo’lsa-da, kabi organizmlar issiq bo’lsa, lekin ular hech qachon halok bo’lmaydilar, u deb atalmish «yashirin sporalari» bo’lishi mumkin. Ular sekin fen yoki muzlatish bardosh, UV nuri ham ularga ta’sir qilmaydi. Olti oydan keyin, bunday nizolar yashnagay, va qachon keyingi ularga mos bo’lgan muhit bo’ladi, ular faollashtirilgan va zahari katta miqdorda yashirmoq boshlaydi.
Botulizm — xavfli kasallik, o’limga olib kelishi mumkin bo’lgan bo’lsa, tozalanmagan
muhitda botulinum toksin bir yil davomida omon qolish uchun, lekin odamlarda botulizm eng oziq-ovqat aybi bilan sodir bo’ladi. konserva ismaloq, lavlagi, loviya — zararli anaerob organizmlar deyarli har bir joyda bo’lishi mumkin.
ammo, infektsiya asosiy manbai ichak turli mavjudotlar tarkibi hisoblanadi. Bu o’z ichiga oladi:
- ichki va yovvoyi hayvonlar;
- mollyuskalar;
- qushlar;
- baliq.
saqlashda botulizm ishlab chiqarish texnikasi bilan ko’proq tashvishda, asosan, muayyan bir mahsulot ortiq. Shuning uchun, bakteriyalar baliq va qo’ziqorin ham bo’lishi mumkin, tuz to’plamlarda, Misol uchun, bodring bilan, va ular kolbasa va jambon rivojlantirish ega bo’ladi.
Esda tuting,! Bu ishoniladi, asosiy xavf mahsulotlari keladi, deb, çekimleriniz, uyda. tovarlar sanoat ishlab chiqarish juda qiyin uchun kasal tufayli.
kislotali muhitda bo’lsa-da va kasallik botulizm, ayniqsa qulay emas, bakteriyalar ilgari bo’lsa, Ular undan nobud emas. Qoida sifatida, Organizmlar o’sadi past harorat va tuz katta miqdorda oldini oladi.
Bu ishoniladi, asosiy xavf mahsulotlari keladi, deb, çekimleriniz, uyda. tovarlar sanoat ishlab chiqarish juda qiyin uchun kasal tufayli
Oziq-ovqat variant — kasallikning eng keng tarqalgan turi, Biroq, boshqa bir necha bor. Misol uchun, yara turini yashirmoq.
- Bu holda, botulizm sabablari ochiq yaraga zararli sporalari bilan aloqada yolg’on.
- yaratilgan sharoit Nomlangan mikroorganizmlar rivojlantirish va takror ishlab chiqarish uchun mos bo’lgan bo’lsa, kasallik bo’ladi.
patologiya yana bir xil, bir «bola» deb nomlangan. bilan bog’liq ism, botulizm bilan ko’p kasal boshlang’ich ekanligini, Qoida sifatida, emas, balki katta olti oy. kasallik tufayli bola nizo sindirilmesinden uchun ishlab chiqadi. Vaqt, ular to’laqonli bakteriyalar rivojlantirish, qaysi ichak urdi va toksinlar ishlab chiqarish boshlanadi.
Vaqt, inson mudofaa mexanizmlari etarli rivojlangan, mikroorganizmlarning rivojlanishi bunday jarayonini qarshi turish uchun. Shuning uchun, botulizm ning «bolalar» olti oy yoshdan odamlar uchun xavfli emas.
nihoyat, patologiyasi yana ikkita turlarini taqsimlash, lekin ular deyarli ko’rib hech qachon. botulizm zaharlanishda birinchi holda sun’iy ofatlar yoki bioterörizm tufayli, toksin havoga ozod etiladi. Ikkinchi variant — deb atalmish «noma’lum botulizm», qaysi shifokor aytish, Agar bilmaydigan bo’lsangiz,, qaysi kasallik paydo bo’lishiga olib keldi.
Bu borada asosiy muammo haqiqatdir, deyarli butunlay yo’q asrab-avaylash bilan botulizm alomatlari. bakteriyalar borligi mahsulot ta’mi yoki hidi o’zgarmaydi, hatto alomatlar aqlga sig’dirish juda qiyin bo’ladi.
Botulinum toksin ishonchli laboratoriya sharoitida faqat aniqlash mumkin. ammo, bir necha omillar bor, qiymat ishlab chiqarish va saqlash sotib e’tibor qaratmoqda.
- suyuq loyqa bo’lsa, u paydo kachonki, bu mahsulotni iste’mol qilish emas, balki eng yaxshi hisoblanadi.
- Nisbatan ishonchli belgisi — şişirilmiş shapka. Bu kabi mahsulotlar tark qilishdir, Quy >Har qanday holda ham shishgan qopqog’i saqlash egan mumkin emas!
- konserva surgun muddati — botulizm ajoyib oldini olish.
Shunga qaramay, rezavorlar Qaynatilgan deb, toksin bir murabbo paydo bo’lishi mumkin, Bas, unga ham, diqqat bilan qabul qilinishi kerak. tomat sharbati bilan infektsiya uchun bir oz kamroq sezgir, u past pH ega, chunki.
kengash! Bu keyingi ishlov berish marinadlanadi qo’ziqorinlarni o’tishi uchun eng yaxshi bo’lgan, Misol uchun, sirka yordamida.
Umuman, Siz oziq-ovqat bilan ehtiyot bo’lish kerak, termik, muomala emas, gazla har qanday namoyon nazorat qilish uchun, shuningdek,.
Infektsiya maxfiy bosqichi rivojlantirish boshlanadi. botulizm ning inkubatsiya davri bir necha soat o’tishi mumkin, va besh kun. zaharlanish, ayniqsa kuchli bo’lsa, kasallik alomatlari yigirma to’rt soat davomida paydo boshlaydi.
Esda tuting,! kichik yashirin davr, kasallikning yanada qattiq shakli.
Odatda patologiya birdan o’zini namoyon. man botulizm birinchi oyatlarini his boshlaydi:
- elektr zarar,
- bosh og’rig’i va bosh aylanishi,
- umumiy yomonlashishi,
- o’tkir qorin og’rig’i,
- ichburug ‘,
- ko’ngil aynish.
botulizm alomatlari Ertasi kuni o’zgartirildi. Bemorlar quruq og’iz paydo, oshqozon shishib mumkin, ich boshlanadi. davolash, bu bosqichda qo’lga kiritilgan bo’lsa, patogen asab tizimi zarba bo’ladi. Bu juda tez sodir bo’ladi, va, birinchi navbatda,, vahiy azob.
odamlarda botulizm ob’ektlar xira qiladi, ehtimol, takrorlash. Asta-sekin, falaj yuzi muskullar ta’sir, ajinlar va nazolabial to’ni yo’qolib ketadi nima, chunki, Ba’zan ketgan qovoqlarini sodir.
botulizm bemorning keyingi bosqichlarida uning ovozini va yutib qobiliyatini yo’qotish boshlanadi. nihoyat, falaj odatda nafas emas, og’riq ko’krak bor, yo’tal refleksi yo’qoladi.
Esda tuting,! Ba’zan o’lim, chunki nafas olish tizimi bilan ishlab chiqilgan muammolar keladi.
boshlang’ich botulizm alomatlar biroz farq qiladi. Bu holda, bolalar kuzatilgan:
- boshini ushlab uchun Ishonchsizlik;
- yig’lab ham hripы;
- kuch va ishtaha yo’qligi;
- yomon kafedrasi;
- yutish refleksi buzilishi.
Kasallikning bu turi esa, inkubatsiya davri uzoq bo’lishi mumkin, va infeksiya ko’pincha erga yoki oddiy maishiy chang bilan murojaat tufayli sodir. Bundan tashqari ega asoratlarni bolalarda botulizm natijasida pnevmoniya.
birinchi, Tashxis botulizm tarixi asoslangan, qaysi bemor beradi. Bundan tashqari, Boshlovchi laboratoriya tadqiqot. kasallik tasdiqlandi, namuna Wand botulizm topilsa.
Bu oldin to’g’ri tashxis qo’yish muhim ahamiyatga ega, kasallik jiddiy asab tizimiga zarar sifatida. Qoida sifatida, shifokorlar e’tibor, Bir kishi bir isitma bo’lsin, Tez-tez ich ketish, tartibsizlik paydo nafas qilmang, va hokazo. n.
turli zehirlenmeler patologiya xarakterli dastlabki belgilari eng beri, ekspertlar bir differensial tashxis o’tkazish, bartaraf quturgan, ensefalit va boshqa sharoitlar.
botulizm ning inkubatsiya davri besh kun uchun bir necha soat vaqt olishi mumkin
kasallik tashxisi bo’lsa, shaxs zudlik bilan zarur ixtisoslashgan faoliyatiga, faqat kasalxonada yuqumli palatadagi tomonidan amalga oshiriladi qaysi.
birinchi, shifokorlar yurak va nafas olish tizimi faoliyat ko’rsatishini ta’minlashga, va keyin terminal inson tanasidan zaharli toksinlar shug’ullanuvchi qilinadi. sabr o’z nafas endi ega bo’lsa, u bir ventilatör ulangan bo’ladi.
Botulizm maxsus monovalent zardobida tomonidan o’ldiriladi, lekin u ham antibiotik davolash va tetratsiklin narkotik ishlatiladi, tana bahsli bo’lib qolmoqda, chunki.
kasallik to’liq davolash uchun ko’p vaqt talab qiladi. Ko’pincha qoldiq falaj alomatlar toksinlar bartaraf keyin bir necha oy davom.
Nima bo’lishidan qat’iy nazar, har bir uy qarash asrab-avaylash sifati, qaysi vaqt davomida zararli organizmlar halok kerak — ichimlik oldin yarim soat uchun qaynatish uchun yaxshiroqdir. Bu amal, birinchi navbatda,, qo’ziqorin uchun, go’sht va sabzavot mahsulotlari — konserva qanday botulizm nisbatan tez-tez bo’lib.
mahsulot bulg’angan bo’lishi uchun paydo bo’lsa, u faqat yo’q qilish etarli emas. Bu idish va barcha dezinfektsiya qilish kerak, Bu oziq-ovqat bilan murojaat deb. barcha odamlar, uni iste’mol, Siz shifokor tomonidan sinov qilinadi talab etiladi, Hatto belgilari yo’qligida.
Bu yuqumli kasallik bo’lsa-da, u kishidan kishiga uzatilmaydi.
источник
Хонадон шароитида тайёрланган, сифати кафолатланмаган консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш оқибатида аҳоли ўртасида овқатдан заҳарланиш – ботулизм касаллиги учраб туради.
Бунинг сабаби оддий – уй шароитида консерва маҳсулотларини тайёрлашда зарур технологик жараёнлар, санитария меъёрларига тўла риоя қилинмайди. Натижада консервадаги ботулизм споралари тез ривожланади ва ўзидан заҳарли токсинлар чиқаради.
Ботулизм споралари билан зарарланган консерва маҳсулотларини ташқи кўриниши ва таъмида деярли ўзгариш кузатилмайди. Айрим ҳолатларда шиша идишнинг тунука қопқоғи шишади. Бундай маҳсулотни истеъмол қилиб заҳарланган одамда унинг белгилари пайдо бўлиши жараёни икки соатдан саккиз-ўн кунгача чўзилади. Беморда ҳолсизлик, кўнгил айниши, қусиш, қорин соҳасида оғриқ пайдо бўлиши, жисмлар кўзига иккита бўлиб кўриниши (диплопия), ютиш ва гапириш қобилиятининг пасайиши, бўйин ва оёқ мушаклари заифлашиши каби касалликнинг клиник белгилари кузатилади. Хаста кишини уй шароитида ҳар ким ўз билганича даволаши қатъиян ман этилади.
Бундай вазиятда зудлик билан шифокорга мурожаат қилиш керак. Акс ҳолда касалликнинг оғир шакллари – юрак, қон-томир ва нафас тизими хасталиклари юзага келиши, бунинг натижасида беморнинг ҳаёти хавф остида қолиши мумкин. Ҳар қандай касалликлар каби ботулизмнинг олдини олиш ҳам инсоннинг ўз қўлида. Уй шароитида бодринг, помидор, паттисон (“сабзавотли ликопча”) маринадлари, бақлажон икраси каби консерва маҳсулотларини тайёрланишини тавсия этмаймиз. Бундай шароитда тайёрланган консерва маҳсулотларининг сифатига ҳеч ким кафолат бера олмайди. Чунки, консерва маҳсулотлари тайёрлашдаги зарур технологик жараёнлар, яъни консерва заводларидаги каби юқори босим остида 120-125 С ҳароратда ўтказиладиган стерилизация жараёнини уй шароитида бажариб бўлмайди.
Айнан шундай сифат сертификати, ёрлиқларига эга бўлмаган, бир сўз билан айтганда истеъмол учун яроқсиз ҳисобланган консерва маҳсулотлари бозорларда, кўча-кўйларда ва белгиланмаган ноқонуний савдо расталарида сотилаётган бўлса, истеъмолчи сифатида бундай маҳсулотларни харид қилмаслик керак.
Хонадон шароитида олча, олхўри, узум, шафтоли, ўрик каби мевалардан мурабболар, бодринг, помидор, карам каби сабзавотлардан сирли идишларда тузламалар, мевалардан қоқилар тайёрланса мақсадга мувофиқ бўлади.
Мамлакатимизнинг Давлат санитария-эпидемиология назорати маркази мутахассислари тегишли ҳукумат ва жамоат тузилмалари вакиллари билан ҳамкорликда бозорларда, савдо мажмуаларида, белгиланмаган жойларда уй шароитида тайёрланган консерва маҳсулотлари сотилишининг олдини олиш ва озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигини таъминлаш мақсадида мунтазам рейдлар ўтказиб келмоқда. Таълим-тарбия муассасаларида ва жамоат жойларида фаолият юритаётган умумий овқатланиш шахобчаларида санитария-гигиена қоидаларига тўлиқ риоя этилишини таъминлаш доимий эътиборда. Ўз навбатида ишлаб чиқарувчиларимиз ҳам халқимиз дастурхонига хилма-хил маҳсулотлар етказиб бериш мақсадида кенг қамровли ишларни амалга оширмоқда. Бугун юртимиздаги қайси бир савдо мажмуаси ва бозорга кирсангиз улардаги маҳсулотларнинг хилма-хиллигини кўриб кўзингиз қувонади. Хусусан, гипермаркет, супермаркет ва минимаркетлар, бозорларда саноат усулида, технологик жараёнлар ҳамда белгиланган талаблар асосида ишлаб чиқарилган консерва маҳсулотларининг барча турлари мавжуд. Уларни сақлаш шароитига ҳам тўла риоя этилади. Ушбу маҳсулотларнинг деярли барчаси мамлакатимизда ишлаб чиқарилган ва сифати мувофиқлик сертификати билан кафолатланган.
Дастурхонларимизни безатиш учун ана шундай замонавий савдо масканларига ташриф буюриш мақсадга мувофиқдир. Сотиб олинган ҳар бир озиқ-овқатнинг сақланиш шароитига ва муддатига ҳам қатъий риоя этиш зарур. Истеъмол учун яроқлилик муддати ўтиб кетган колбаса, торт, пишириқлар ва бошқа қандолат маҳсулотлари ҳамда салатларни истеъмол қилиш ҳам соғлиққа зарар етказади.
Хулоса қилиб айтганда ҳар ким ўзи ва оиласининг соғлиғи учун аввало, ўзи масъул эканини унутмаслиги керак.
Абдусалом САТТОРОВ,
Республика ДСЭНМ Овқатланиш гигиенаси бўлинмаси санитария шифокори
источник
insoniyat o’zi yo’q, deb, Bas, u erda ko’p va botulizm. Bu kasallik, qattiq zaharli infektsiya bilan bog’liq, asrlar davomida hayron odamlar. shunday, Misol uchun, ettinchi asrda Leo VI, Vizantiya imperatori, man qon kolbasa, chunki u kishi vafot boshladi.
Qizig’i, tufayli, bu mahsulot va uning nomi botulizm kasalligi bor deb. Lotin so’zi kolbasa botulus sifatida yoziladi. Albatta, Siz infektsiyani va boshqa oziq-ovqat olishingiz mumkin, lekin qadimda ko’plab holatlar kolbasa bilan bog’liq qilingan.
Botulizm — o’tkir infektsiya, qaysi botulinum toksinini inson tanasi bilan murojaat tufayli rivojlanadi
Botulizm — o’tkir infektsiya, chunki botulinum toksinini inson tanasi bilan kontakt boshlanadi qaysi. sababi ko’pincha oziq-ovqat yotadi-da, kasallik eng kuchli asab tizimi ta’sir, ayniqsa, orqa miya.
botulizm ning bakteriya anaerob bor. Bu degani, u faqat u erda yashaydi, havoga hech foydalanish bor qaerda. patologik nizolar, Qoida sifatida, Tuproqda o’sadi, va suvga u erdan, va keyin, tashuvchisidir yo’naltiradi, bir inson yoki hayvon patojenin oladi.
spora shaklida tashqari, botulizm bakteriya vegetativ o’sishi ega bo’lgan. Bu holda, bakteriyalar nobud bo’lardi, agar:
- Bu haqida sakson daraja haroratda yarim soat bo’ladi;
- Bu besh daqiqa pokipyatit.
Nizolar, shuningdek, ancha barqaror. Ular jismoniy bardosh juda oson va hatto kimyoviy ta’sir bor. qaynashiga Besh soat, ularni yo’q qila, va bir yuz yigirma daraja ortiq harorat bir necha salbiy ta’sir ko’rsatadi.
vegetativ shakli va kam xavfli bo’lsa-da, kabi organizmlar issiq bo’lsa, lekin ular hech qachon halok bo’lmaydilar, u deb atalmish «yashirin sporalari» bo’lishi mumkin. Ular sekin fen yoki muzlatish bardosh, UV nuri ham ularga ta’sir qilmaydi. Olti oydan keyin, bunday nizolar yashnagay, va qachon keyingi ularga mos bo’lgan muhit bo’ladi, ular faollashtirilgan va zahari katta miqdorda yashirmoq boshlaydi.
Botulizm — xavfli kasallik, o’limga olib kelishi mumkin bo’lgan bo’lsa, tozalanmagan
muhitda botulinum toksin bir yil davomida omon qolish uchun, lekin odamlarda botulizm eng oziq-ovqat aybi bilan sodir bo’ladi. konserva ismaloq, lavlagi, loviya — zararli anaerob organizmlar deyarli har bir joyda bo’lishi mumkin.
ammo, infektsiya asosiy manbai ichak turli mavjudotlar tarkibi hisoblanadi. Bu o’z ichiga oladi:
- ichki va yovvoyi hayvonlar;
- mollyuskalar;
- qushlar;
- baliq.
saqlashda botulizm ishlab chiqarish texnikasi bilan ko’proq tashvishda, asosan, muayyan bir mahsulot ortiq. Shuning uchun, bakteriyalar baliq va qo’ziqorin ham bo’lishi mumkin, tuz to’plamlarda, Misol uchun, bodring bilan, va ular kolbasa va jambon rivojlantirish ega bo’ladi.
Esda tuting,! Bu ishoniladi, asosiy xavf mahsulotlari keladi, deb, çekimleriniz, uyda. tovarlar sanoat ishlab chiqarish juda qiyin uchun kasal tufayli.
kislotali muhitda bo’lsa-da va kasallik botulizm, ayniqsa qulay emas, bakteriyalar ilgari bo’lsa, Ular undan nobud emas. Qoida sifatida, Organizmlar o’sadi past harorat va tuz katta miqdorda oldini oladi.
Bu ishoniladi, asosiy xavf mahsulotlari keladi, deb, çekimleriniz, uyda. tovarlar sanoat ishlab chiqarish juda qiyin uchun kasal tufayli
Oziq-ovqat variant — kasallikning eng keng tarqalgan turi, Biroq, boshqa bir necha bor. Misol uchun, yara turini yashirmoq.
- Bu holda, botulizm sabablari ochiq yaraga zararli sporalari bilan aloqada yolg’on.
- yaratilgan sharoit Nomlangan mikroorganizmlar rivojlantirish va takror ishlab chiqarish uchun mos bo’lgan bo’lsa, kasallik bo’ladi.
patologiya yana bir xil, bir «bola» deb nomlangan. bilan bog’liq ism, botulizm bilan ko’p kasal boshlang’ich ekanligini, Qoida sifatida, emas, balki katta olti oy. kasallik tufayli bola nizo sindirilmesinden uchun ishlab chiqadi. Vaqt, ular to’laqonli bakteriyalar rivojlantirish, qaysi ichak urdi va toksinlar ishlab chiqarish boshlanadi.
Vaqt, inson mudofaa mexanizmlari etarli rivojlangan, mikroorganizmlarning rivojlanishi bunday jarayonini qarshi turish uchun. Shuning uchun, botulizm ning «bolalar» olti oy yoshdan odamlar uchun xavfli emas.
nihoyat, patologiyasi yana ikkita turlarini taqsimlash, lekin ular deyarli ko’rib hech qachon. botulizm zaharlanishda birinchi holda sun’iy ofatlar yoki bioterörizm tufayli, toksin havoga ozod etiladi. Ikkinchi variant — deb atalmish «noma’lum botulizm», qaysi shifokor aytish, Agar bilmaydigan bo’lsangiz,, qaysi kasallik paydo bo’lishiga olib keldi.
Bu borada asosiy muammo haqiqatdir, deyarli butunlay yo’q asrab-avaylash bilan botulizm alomatlari. bakteriyalar borligi mahsulot ta’mi yoki hidi o’zgarmaydi, hatto alomatlar aqlga sig’dirish juda qiyin bo’ladi.
Botulinum toksin ishonchli laboratoriya sharoitida faqat aniqlash mumkin. ammo, bir necha omillar bor, qiymat ishlab chiqarish va saqlash sotib e’tibor qaratmoqda.
- suyuq loyqa bo’lsa, u paydo kachonki, bu mahsulotni iste’mol qilish emas, balki eng yaxshi hisoblanadi.
- Nisbatan ishonchli belgisi — şişirilmiş shapka. Bu kabi mahsulotlar tark qilishdir, Quy >Har qanday holda ham shishgan qopqog’i saqlash egan mumkin emas!
- konserva surgun muddati — botulizm ajoyib oldini olish.
Shunga qaramay, rezavorlar Qaynatilgan deb, toksin bir murabbo paydo bo’lishi mumkin, Bas, unga ham, diqqat bilan qabul qilinishi kerak. tomat sharbati bilan infektsiya uchun bir oz kamroq sezgir, u past pH ega, chunki.
kengash! Bu keyingi ishlov berish marinadlanadi qo’ziqorinlarni o’tishi uchun eng yaxshi bo’lgan, Misol uchun, sirka yordamida.
Umuman, Siz oziq-ovqat bilan ehtiyot bo’lish kerak, termik, muomala emas, gazla har qanday namoyon nazorat qilish uchun, shuningdek,.
Infektsiya maxfiy bosqichi rivojlantirish boshlanadi. botulizm ning inkubatsiya davri bir necha soat o’tishi mumkin, va besh kun. zaharlanish, ayniqsa kuchli bo’lsa, kasallik alomatlari yigirma to’rt soat davomida paydo boshlaydi.
Esda tuting,! kichik yashirin davr, kasallikning yanada qattiq shakli.
Odatda patologiya birdan o’zini namoyon. man botulizm birinchi oyatlarini his boshlaydi:
- elektr zarar,
- bosh og’rig’i va bosh aylanishi,
- umumiy yomonlashishi,
- o’tkir qorin og’rig’i,
- ichburug ‘,
- ko’ngil aynish.
botulizm alomatlari Ertasi kuni o’zgartirildi. Bemorlar quruq og’iz paydo, oshqozon shishib mumkin, ich boshlanadi. davolash, bu bosqichda qo’lga kiritilgan bo’lsa, patogen asab tizimi zarba bo’ladi. Bu juda tez sodir bo’ladi, va, birinchi navbatda,, vahiy azob.
odamlarda botulizm ob’ektlar xira qiladi, ehtimol, takrorlash. Asta-sekin, falaj yuzi muskullar ta’sir, ajinlar va nazolabial to’ni yo’qolib ketadi nima, chunki, Ba’zan ketgan qovoqlarini sodir.
botulizm bemorning keyingi bosqichlarida uning ovozini va yutib qobiliyatini yo’qotish boshlanadi. nihoyat, falaj odatda nafas emas, og’riq ko’krak bor, yo’tal refleksi yo’qoladi.
Esda tuting,! Ba’zan o’lim, chunki nafas olish tizimi bilan ishlab chiqilgan muammolar keladi.
boshlang’ich botulizm alomatlar biroz farq qiladi. Bu holda, bolalar kuzatilgan:
- boshini ushlab uchun Ishonchsizlik;
- yig’lab ham hripы;
- kuch va ishtaha yo’qligi;
- yomon kafedrasi;
- yutish refleksi buzilishi.
Kasallikning bu turi esa, inkubatsiya davri uzoq bo’lishi mumkin, va infeksiya ko’pincha erga yoki oddiy maishiy chang bilan murojaat tufayli sodir. Bundan tashqari ega asoratlarni bolalarda botulizm natijasida pnevmoniya.
birinchi, Tashxis botulizm tarixi asoslangan, qaysi bemor beradi. Bundan tashqari, Boshlovchi laboratoriya tadqiqot. kasallik tasdiqlandi, namuna Wand botulizm topilsa.
Bu oldin to’g’ri tashxis qo’yish muhim ahamiyatga ega, kasallik jiddiy asab tizimiga zarar sifatida. Qoida sifatida, shifokorlar e’tibor, Bir kishi bir isitma bo’lsin, Tez-tez ich ketish, tartibsizlik paydo nafas qilmang, va hokazo. n.
turli zehirlenmeler patologiya xarakterli dastlabki belgilari eng beri, ekspertlar bir differensial tashxis o’tkazish, bartaraf quturgan, ensefalit va boshqa sharoitlar.
botulizm ning inkubatsiya davri besh kun uchun bir necha soat vaqt olishi mumkin
kasallik tashxisi bo’lsa, shaxs zudlik bilan zarur ixtisoslashgan faoliyatiga, faqat kasalxonada yuqumli palatadagi tomonidan amalga oshiriladi qaysi.
birinchi, shifokorlar yurak va nafas olish tizimi faoliyat ko’rsatishini ta’minlashga, va keyin terminal inson tanasidan zaharli toksinlar shug’ullanuvchi qilinadi. sabr o’z nafas endi ega bo’lsa, u bir ventilatör ulangan bo’ladi.
Botulizm maxsus monovalent zardobida tomonidan o’ldiriladi, lekin u ham antibiotik davolash va tetratsiklin narkotik ishlatiladi, tana bahsli bo’lib qolmoqda, chunki.
kasallik to’liq davolash uchun ko’p vaqt talab qiladi. Ko’pincha qoldiq falaj alomatlar toksinlar bartaraf keyin bir necha oy davom.
Nima bo’lishidan qat’iy nazar, har bir uy qarash asrab-avaylash sifati, qaysi vaqt davomida zararli organizmlar halok kerak — ichimlik oldin yarim soat uchun qaynatish uchun yaxshiroqdir. Bu amal, birinchi navbatda,, qo’ziqorin uchun, go’sht va sabzavot mahsulotlari — konserva qanday botulizm nisbatan tez-tez bo’lib.
mahsulot bulg’angan bo’lishi uchun paydo bo’lsa, u faqat yo’q qilish etarli emas. Bu idish va barcha dezinfektsiya qilish kerak, Bu oziq-ovqat bilan murojaat deb. barcha odamlar, uni iste’mol, Siz shifokor tomonidan sinov qilinadi talab etiladi, Hatto belgilari yo’qligida.
Bu yuqumli kasallik bo’lsa-da, u kishidan kishiga uzatilmaydi.
источник
Хонадон шароитида тайёрланган, сифати кафолатланмаган консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш оқибатида аҳоли ўртасида овқатдан заҳарланиш – ботулизм касаллиги учраб туради.
Бунинг сабаби оддий – уй шароитида консерва маҳсулотларини тайёрлашда зарур технологик жараёнлар, санитария меъёрларига тўла риоя қилинмайди. Натижада консервадаги ботулизм споралари тез ривожланади ва ўзидан заҳарли токсинлар чиқаради.
Ботулизм споралари билан зарарланган консерва маҳсулотларини ташқи кўриниши ва таъмида деярли ўзгариш кузатилмайди. Айрим ҳолатларда шиша идишнинг тунука қопқоғи шишади. Бундай маҳсулотни истеъмол қилиб заҳарланган одамда унинг белгилари пайдо бўлиши жараёни икки соатдан саккиз-ўн кунгача чўзилади. Беморда ҳолсизлик, кўнгил айниши, қусиш, қорин соҳасида оғриқ пайдо бўлиши, жисмлар кўзига иккита бўлиб кўриниши (диплопия), ютиш ва гапириш қобилиятининг пасайиши, бўйин ва оёқ мушаклари заифлашиши каби касалликнинг клиник белгилари кузатилади. Хаста кишини уй шароитида ҳар ким ўз билганича даволаши қатъиян ман этилади.
Бундай вазиятда зудлик билан шифокорга мурожаат қилиш керак. Акс ҳолда касалликнинг оғир шакллари – юрак, қон-томир ва нафас тизими хасталиклари юзага келиши, бунинг натижасида беморнинг ҳаёти хавф остида қолиши мумкин. Ҳар қандай касалликлар каби ботулизмнинг олдини олиш ҳам инсоннинг ўз қўлида. Уй шароитида бодринг, помидор, паттисон (“сабзавотли ликопча”) маринадлари, бақлажон икраси каби консерва маҳсулотларини тайёрланишини тавсия этмаймиз. Бундай шароитда тайёрланган консерва маҳсулотларининг сифатига ҳеч ким кафолат бера олмайди. Чунки, консерва маҳсулотлари тайёрлашдаги зарур технологик жараёнлар, яъни консерва заводларидаги каби юқори босим остида 120-125 С ҳароратда ўтказиладиган стерилизация жараёнини уй шароитида бажариб бўлмайди.
Айнан шундай сифат сертификати, ёрлиқларига эга бўлмаган, бир сўз билан айтганда истеъмол учун яроқсиз ҳисобланган консерва маҳсулотлари бозорларда, кўча-кўйларда ва белгиланмаган ноқонуний савдо расталарида сотилаётган бўлса, истеъмолчи сифатида бундай маҳсулотларни харид қилмаслик керак.
Хонадон шароитида олча, олхўри, узум, шафтоли, ўрик каби мевалардан мурабболар, бодринг, помидор, карам каби сабзавотлардан сирли идишларда тузламалар, мевалардан қоқилар тайёрланса мақсадга мувофиқ бўлади.
Мамлакатимизнинг Давлат санитария-эпидемиология назорати маркази мутахассислари тегишли ҳукумат ва жамоат тузилмалари вакиллари билан ҳамкорликда бозорларда, савдо мажмуаларида, белгиланмаган жойларда уй шароитида тайёрланган консерва маҳсулотлари сотилишининг олдини олиш ва озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигини таъминлаш мақсадида мунтазам рейдлар ўтказиб келмоқда. Таълим-тарбия муассасаларида ва жамоат жойларида фаолият юритаётган умумий овқатланиш шахобчаларида санитария-гигиена қоидаларига тўлиқ риоя этилишини таъминлаш доимий эътиборда. Ўз навбатида ишлаб чиқарувчиларимиз ҳам халқимиз дастурхонига хилма-хил маҳсулотлар етказиб бериш мақсадида кенг қамровли ишларни амалга оширмоқда. Бугун юртимиздаги қайси бир савдо мажмуаси ва бозорга кирсангиз улардаги маҳсулотларнинг хилма-хиллигини кўриб кўзингиз қувонади. Хусусан, гипермаркет, супермаркет ва минимаркетлар, бозорларда саноат усулида, технологик жараёнлар ҳамда белгиланган талаблар асосида ишлаб чиқарилган консерва маҳсулотларининг барча турлари мавжуд. Уларни сақлаш шароитига ҳам тўла риоя этилади. Ушбу маҳсулотларнинг деярли барчаси мамлакатимизда ишлаб чиқарилган ва сифати мувофиқлик сертификати билан кафолатланган.
Дастурхонларимизни безатиш учун ана шундай замонавий савдо масканларига ташриф буюриш мақсадга мувофиқдир. Сотиб олинган ҳар бир озиқ-овқатнинг сақланиш шароитига ва муддатига ҳам қатъий риоя этиш зарур. Истеъмол учун яроқлилик муддати ўтиб кетган колбаса, торт, пишириқлар ва бошқа қандолат маҳсулотлари ҳамда салатларни истеъмол қилиш ҳам соғлиққа зарар етказади.
Хулоса қилиб айтганда ҳар ким ўзи ва оиласининг соғлиғи учун аввало, ўзи масъул эканини унутмаслиги керак.
Абдусалом САТТОРОВ,
Республика ДСЭНМ Овқатланиш гигиенаси бўлинмаси санитария шифокори
источник
Botulizm Kasalligi Xaqidagi Ma Lumot Ботулизм касаллиги хақидаги маълумот
Botulizm Vaqtida Nima Qilishni Bilasizmi
Ботулизм касаллиги қандай келиб чиқади
Ботулизм Симптомы и профилактика
Ботулизм захарланишда биринчи ёрдам
Tabobat Bizdan Boshlangan Botulizm Kasalligi 16 01 2019
Де ховається ботулізм та як уникнути небезпеки від убивчого токсину
Как предупредить ботулизм
Ботулізм у консервації як вберегтися від небезпечного захворювання
В Киеве зафиксирован случай заболевания ботулизмом
Botulizm Qida Zəhərlənməsi
Ботулизм первые симптомы Что делать в первую очередь
Lraber Botulizm H2 Tv Channel
Съедобные убийцы Ботулизм
Что такое ботулизм и чем он опасен
Что такое ботулизм причины возникновения последствия
ОшТВ ЖАҢЫЛЫКТАР 23 11 2016 Толук чыгарылыш Ботулизм күчөп жатат
Кара Сууда 7 адам тамактан отравление болушту
На Волыне медики спасают жизнь женщине заболевшей ботулизмом
Из за ботулизма в магазинах Гонконга отзывают детски
На Украине очередная смерть от ботулизма
Ош Кара Суу районунда ботулизм илдетине чалдыккандар арбыды
В Кировоградской области от ботулизма умерла женщина
Вазорат сабаби марги 3 сокини Кӯлобро ботулизм гуфт
Ботулізм смачна смерть із консервної банки
Ботулизм кандай оору 06 12 6 ОшПирим
Хвороба скрути ботулізм суне Вікна новини 17 07 2015
Телеканал ВІТА Городничий 2017 07 01 Ботулізм смертельна небезпека
У Львові в реанімації перебуває чоловік у якого медики зафіксували ботулізм
Ботулизм күч алды 25 11 16 ОшПирим
BOTULİSMUS VE BELİRTİLERİ NELERDİR NASIL ÖNLENİR
HEMO 24 BOTULIZM 2 20 IPhone
ბოტულიზმი რა იწვევს და როგორ ავიცილოთ დაავადება
В центре внимания 18 103 Эфир 28 января 2017 года
TTV RAHİM SUJET BOTULİZM 16 12 12 Mpg
Shamollash Bilan Boglik Kasaliklar Haqida Malumot Шамоллаш билан боглик касаликлар хакида малумот
Surunkali Tonzelit Davomi Сурункали тонзелит 2
Sujet Infeksion Xestelik Botulizm 01 02 12
2018 07 24 Xəzər TV Bruselyoz Xəstəliyinin Müayinəsində Yeni üsul Iddia Edilir
Ботулизм вся страшная правда Причины симптомы и лечение
2017 06 20 ARB TV Bruselyoz Xəstəliyi Və Pendirin Hazırlanmasına Dair
Здесь Вы можете скачать Botulizm Kasalligi Xaqidagi Ma Lumot Ботулизм Касаллиги Хақидаги Маълумот. Также рекомендуем скачать бесплатно mp3 песню Botulizm Kasalligi Xaqidagi Ma Lumot Ботулизм касаллиги хақидаги маълумот размером 3.07 MB. Слушайте онлайн и скачивайте mp3 в высоком качестве.
Botulizm Kasalligi Xaqidagi Ma Lumot Ботулизм Касаллиги Хақидаги Маълумот
Wolfenstein The New Order Boom Boom Remix Eu
Trigamer Reaction Frisk Chara Vs Sakuya Izayoi
Альфа Моссковский Азарной Гуляка
干就完了 Dj何鹏版 金久哲 辉煌的时刻要靠自己拼搏
Mao Feat Krutkovskaya Не В Зоне Доступа 2018 Премьера
Fortnite Save The World Free To Play Leak Fortnite Save The World Free News
Шахроми Абубакр Модари Зорам
Введение В Асинхронное Программирование C Асинхронное Программирование Урок 1
50 Vs 200 Gaming Keyboard Corsair K55 Vs K95 Platinum
Lego Swat Vs Hulk Car Chase
Орозону Туура Кармоонун Шарттары Орозодогу Суроолор 30 Сабак Шейх Чубак Ажы
Хватит Жрать Анекдоты В Смс Смешно До Слёз
Unit Тестирование Для Android Разработчиков Использование Фреймворка Mockito Урок 3
Розыгрыш Призов По Акции Выиграй Подписку Itvdn На 3 Месяца
Avant 4 Minutes With Lyrics
Обьявления Фнаф 1 В Roblox
Mortal Kombat 3 Arcade Kabal Gameplay Playthrough Longplay
Amv Прости Меня Мне Время Нужно
Чит На Блокаду На Монеты Новый Чит На Блокаду
Glasgow Coma Scale Gcs Made Easy With Animations Mnemonics
Горячий Сюрприз На Кухне Гоблина В Цепких Лапах
Los 3 Autos Que Mas Muertes Han Registrado En America Latina En 2019
источник
Маруза 12. Озик овкат токсикоинфекцияси салмонеллез ва ботулизм.
Маъруза асосида талабаларни озик овкатдын захарланиш касаллигининг турлари билан таништириш, кузгатувчиларга характеристка бериш уларнинг културал ва биалогик хоссаларини, ажратадиган токсинлари тугрисида маълумот бериш. С. batulinus ва унинг энг кучли биологик захар деб хисобланадиган экзотоксини тугрисида, ва ундан олинадиган анатоксин тугрисида маълумот бериш. Токсикоинфекциясияни аниклашда кулланиладиган лаборатория усуллари ва махсус давоси учун ишлатиладиган препаратлар тугрисида тушунча бериш. Ботулизмни аниклашда кулланиладиган биологик усулларнинг ахамиятини тушинтириш, овкатдан захарланишнинг олдини олиш чоралари ётади.
Талабаларни озик овкатдын захарланиш касаллигининг турлари билан таништириш, кузгатувчиларга характеристка бериш уларнинг културал ва биалогик хоссаларини, ажратадиган токсинлари тугрисида маълумот бериш. С. batulinus ва унинг энг кучли биологик захар деб хисобланадиган экзотоксини тугрисида, ва ундан олинадиган анатоксин тугрисида маълумот бериш. Токсикоинфекциясияни аниклашда кулланиладиган лаборатория усуллари ва махсус давоси учун ишлатиладиган препаратлар тугрисида тушунча бериш. Ботулизмни аниклашда кулланиладиган биологик усулларнинг ахамиятини тушинтириш, овкатдан захарланишнинг олдини олиш чоралари.
Токсикоинфекция дейилиш сабабини тушинтириш. Кузгатувчиларнинг хоссаларини морфологияси, устирилиши, токсин хосил килиши, кайси овкатлардан купрок захарланиш мумкинлиги, касалликнинг даврини киска ёки узок вакт булиш сабабларини, лаборатория диагносткаси учун кандай материаллар олиниши ва уларни текшириш усулларини тушинтириш.
Ботулизмни даволаш учун ишлатиладиган антитоксин зардобини олиниши ва уни касалликни даволашдаги ахамиятини таърифлаб бериш. Озик овкат захарланишининг олдини олиш чоралари тугрисида маълумот бериш.
Маъруза режаси:
- Токсикоинфекция тугрисида тушинча.
- Овкатдан захарланишни чакирадиган солманеллалар ва уларнинг асосий хоссалари.
- Солманеллалар чакирадиган токсикоинфекциянинг патогенези.
- Овкатдан захарланишни лаборатория диагностикасида кулланиланиладиган усуллар.
- С. batulinus чакирадиган токсикоинфекция кузгатувчисининг асосий хоссалари.
- С. batulinus чакирадиган токсикоинфекциясининг юкиш механизми ва касалликнинг ривожланиш даврлари.
- Озик овкатдан захарланиш касаллигида куриладиган шошилинч тадбирлар.
- Ботулизм касаллигининг ташхисида кулланиладигин лаборатория усуллари.
- Ботулизмнинг махсус давоси ва профилактикаси.
^ САЛМОНЕЛЛЕЧЛАР ВА БОТУЛИЗМ КУЧ! АТУВЧИЛАРИНИНГ УМУМИЙ ХАРАКТЕРИСТИКАСИ
Салмонеллалар авлодига морфологик, културал ва ферментатив хусусиятлари жихатидан паратиф В кузгатувчисига ухшаш булган купгина салмоиелла турлари ва типлари киради
1885 йилда Америкада Д.Салмон чучкалардан S.suis ни ажратиб олади. Bv кузгатувчи узок вактларгача чучкаларда тоун /чума/ касаллигини чакнради деб хисобланиб келар эдн Кейинчалик эса бу чучка тоуни касаллиги билан бирга кечадиган инфекция эканлиги ,одамларда эса токсико -инфекиияни ,яъни овкатдан захарланишни чакирилишлиги аникланди
1885 йилда А.Гертнер Саксонияда токсико-инфекция, касаллиги туфайли суйилган сигир гуштидан ва уни еб улган одам дан. S hertneri кузгатувчисинн топади. Бу кузгатувчининг денгиз чучкаларига, ок сичконлар, куй ва эчкилар учун хам патоген эканлиги аникланди.
1895 йилда Бреславл шахрида К.Кенше ва 1898 йил Эртирик шахрида Ж Нобель овкатдан захарланишда . S.breslau кузгатувчисининг сабабчи эканлигини аниклашдн ва уни соф культурасини ажратиб олишди
. Шундай килиб салмонеллаларнинг одамлар учун патоген булган ва овкатдан закарланнш холатларини чикарадиган 100 дан ортик турлари ва типлари борлиги аникланди.
МОРФОДОГИЯСИ. Морфологик тузилиши буйича Enterobacteriacae оиласининг вакилларига ухшаш булиб, улар перитрих хнвчинлари туфайли харакатчандир
^ КУЛЬТУР АЛЬ ХОССАСИ. Факультатив аэроб, оптималь уси темпера] ураси 37°, оддий озик мухитларнда яхши усади. Ферментатив хоссаси Салмонеллалар желатинами суюлтирмайди, индол хосил килмайди, купчилиги H2S хосил килади Глюкоза, мальтоза, маннит, сахарозаларии кислота ва газ хосил килиб иарчалайди
^ ТОКСИН ХОСИЛ КИЛИШИ. Экзотоксин хосил килмайди. 1 люцид-липит-протеин комплексидан ташкил топган эндотоксинга эга
АНТИГЕН ТУЧИЛИШИ. Серологик белгиларига караб салмонеллалар бир канча /35 та/ гурухларга булинган. Шулардан Кауфман-Уайт классификаиияси буйича S.emerilidis — Д гурухига, S.tihyimurium — В гурухига, S cholerae suis — С гурухига кирадп Салмонеллаларнинг классификацияси уларнинг антиген, культурал ва биологик хоссаларига караб тузилган
ЧИДАМЛИЛИГИ. Овкатдан захарланишни чакирувчи салмонеллалар тиф ва паратиф кузгатувчиларига нисбатан бирмунча чидамлик Юкори температурага. ош тузинияг юкори шнцентрацияли эритмасига, айрим кислоталарга чидамли, 60-70° да I соатда, 8-10% уксус кислотасида 18 соатда халок булади 400 грамлик гушт булагида 2,5 соат кайнатишга чидайди Уй темиературасида 2-3 ой сакланади Эндотокспнлари эса кайнатгандан сунг хам бир неча соат сакланиб колади. Шуниси характерлнки салмонеллалар билан захарлаиган овкат махсулотларининг кури ниш и хам, хиди хам бузилмайди
^ ХАЙВОНЛАР УЧУН ПАТОГЕНЛИГИ Одамлар учун пат%ген булган салмонеллаларнинг купчилиги купчилик хайвонлар ичида, яъни нирик шохлн хайвонлар, чучка ва жужалар орасида куп таркалган ва уларда турли касаллар чакнради Лаборатория хайвонларидан ок сичконлар салмонеллаларга сезгир. Касал хайвонлар гуштидан, касал товук тухумларидан тайёрланган овкатлар касаллпк манбаи булиб хисобламади.
КАСАЛЛИКНИНГ НАТОГЕНЕ$И. Салмонеллалар билан зарарланган овкатларни истеъмол килиш касалликнинг келиб чикишига сабаб булади Айникса касал хайвон, кушлар ва уларнинг тухумларидан тайёрланган овкатлар купрок касалликка сабабчи булади Салмонеллалар овкат билан канчалик куп тушса у тез купайиб шунчалик куп улади ва улардан куплаб эндотоксин ажралиб чикади. Ошкозон ичак трактидан энжотокеии кон га утади ва бир неча соатдан сунг касаллик белгилари пайдо булади Касаллик токсикопнфекция, гастроэнтрит, тиф ва холерасимон клиник белгилари асосида утади. Касаллик факат зарарланган овкатлардан эмас, балки касал одамлардан ва касал ташувчилардан хам юкади. Бундай холларда касаллик купрок ёш болалар орасида учрайди Болаларда салмонеллёз диспепсия, энтероклит, коринтифи куринишида утади ва купинча септицемия ва бактериемия холатини чакириб, баъзан сурункали дизентерия деб нотугри ташхис куйилади.
Салмонеллаларнинг эндоктоксини ичак шилик каватининг ва лимфатик системанинг химоя килиш кобилиятини хам нищая чикаради ва натижада бактерияларнинг кожа утишига замин яратилади ва бундай холларда касалликнинг биринчи соатларпдаёк конда бактериялар юпилади. Касаллик асосан 4-5 кун давом этадн.
ИМР4УНИТЕТИ. Касалликдан сунг кукчсиз ва киска муддатли иммунитет хосил булади. Касал булиб угган одамлар шнида агглютининлар,преципити нлар, бактериолизинлар ва бошка антителалар топилади. Салмонеллаларнинг бир серовари билан чакирилган касалликдан сунг бошка сероварларига иммунитет хосил булмайджи,яъни карама-каршн иммунитет мовжуд эмас
ДИАГНОСТИКАСИ: Овкат колдиклари, буюмлардан олинган чайиндилар, касалнннг ахлати, кусуги, ошкозон ювилгандаги сув, кон, сийдик, уликдан олинган материаллар озик мухитларга экилиб (Эндо, плоскирев, Висмут-сулфит агар, ва х з ) соф культура ажратиб олинади ва уларнинг культурал, серологик ва биологик хоссалари урганилади, яъни турлари ва сероварлари аникланади. Айрим холларда ажратилган культура еки овкат колдиклари билан. биологик пробалар куйилади. Ретроспектив диагноз куйиш учун касалликнинг 8-10 кунларида реконваллесцентларнинг кон зардоби билан асосий кузгатувчиларнинг диагностикумлари билан Видал реакциаси куйилади
ДАВОСИ: Антибиотикдар-стрептомицин, левомицин, хлортетроииклин ва тетроацеклин, ошкозоннн ювнш, глюкоза ва физиологик эритмалар куйиш яхши натижа беради.
11РОФИЛАКТИКАСИ: Вегеренар-санитар назоратинн кучайтириш, яъни гущ? ва гушт махсулотларини донмий текшириб туриш, озик-овкат сохасида ишловчпларни бактерия ташувчиликка текшириб туриш ва х.з. Айрим холларда овкатдан захарланиш шартли патоген микроблари томонидан хам чакирилиши мумкин (proteus morgani. Pr.miriabilis, Pr rettgeri, Pr incostans, E Colt ва б.)
Салмонеллалар купчилик холларда болница ичи касаллигини хам чакиради
Бунда S tiphymirium купрок учрайди ва айрим холларда S heidelberg. S.derby. S haifa, S.wien. ва бошкалар катнашаднлар. Бу салмонеллалар барча хусусиятн жихагидан юкорида курсатилган салмонеллалардан фарк килмайди.
Ёш болаларда больница ичи касаллиги узокрок давом этади ва огиррок кечадн, уларда огир интоксикация ва ошкозон-ичак трактинннинг кучли шикастланиши кузатилади Болаларда салмонеллёз ннтоксикацияси натижасида модда алмашинув ва гипоталамус шин бузилади. Эмизикли болаларда куп сув ва туз йукотншлари натижасида токсикоз ва сувсизланиш холатлари кузатилади. 1 ёшдан юкори булган болаларда нейротоксикоз синдромлари кузатилади Ёш болаларда айникса стафилококклн вируслар, >шерпхиялар чакирган касалликларга ёки пневмонияга самонеллёз кушилса улрда сепсис еки манигит рнвожланиб касаллик нихоятда огир утиши мумкин
Лабаратория диагностикаси, давоси, профилактикасида бошка салмонеллалардан фарки йук
Ботулизм Botuius-колбаса сузидан олинган булиб, унинг кузгатуйчиси биринчи бор 1896 йилда Голландия олими Эван Эрменгейм томоиидан 34 кишиии захарланишига сабабчи булган ветчина колбасасидан, улган одамниж томогидаи ва ичагндан топилган уиға Botulism леб ном берилган. Гарбий европада ботулизм колбасадан, Америкада сабзажп консерваларидан, Россияда кизил баликдан купрок таркадган.
МОРФОЛОГИЯСИ Йирик, учдари юмалок ёки полиморф куринишига эга. Эни 0,5-0,8 узуилиги 3-8 мкм келадиган таёкча. Баъзан киска ёки узун ипсимон куринишига хам зга булади. Кам харакатчан, 4 тадан 30 тагаса хивчинга эга, ташки мухитда овал спора хосил килади, спораси субтерминал жойлашган булиб теннис ракеткасини эелатади. Ботулизмнннг А. В, С, Д, Е типлари мавжуд.
УСТИРИЛИШИ: Каттъии анаэроб. А, В, С, Д, типлари 34-35Т да, Р. типи эса 25-28’С да оддий ёки гуштли озик мухнтларида усади Усгаида ачиган ёг хиди хосил килади Кейслер (конли-кандли агар) мухитида нотекис, ипсимон усмалар холида колониялар хосил килади, колония атрофида гемолиз зонаси булади
^ ФЕРМЕНТАТИВ ХОССАСИ: Протеолизнк ва лецитиназа фермеиларига эга, суюк мухитда тукима парчасини ва оксид ни парчалайди, желатинани суюлзиради
h 2 s , аммиак, учувчи аминлар, адкотол, уксус ва ёг кислоталарини хосил килади Глюкоза, мальтоза, пшцеринларни кислота ва газ хосил килиб парчалайди
^ ТОКСИН ХОСИЛ КИЛ ИIII И: Кучли экзотоксин хосил килади Токсин одам ва хайвон организмида хам, овкат махсулотида хам хосил булавсради 6-8 % лик от гузи эритмаси токсин хосил булишини секинлаштнриади Токсин кайнатилганда 10-минутда, 90 «(‘ да киздирилганда Icoar давомнда парчаданади. Ошкозон ширасига токсин чидамлп Токсин нихоятда кучли булиб, ботулизмнннг А типнни 6 мг токсини 60 млд, яъии умумнй огирлиги 1 200,000 тонна булган сичконларни улдириши мумкин. Кристал холидаги токсин энг кучли захар хисобланади. Унинг I мг — 100 млн ок сичконни, 10 мг эса ер юзидаги бор ахолини захарлаб улдириши мумкин Токсин-глобулин табиатли булиб. организмга фермент каби таъсир килади, химиявии жараенга катализаторлнк килади ва куп микдорда захарли моддаларни хосил булишига сабабчи булади. Токсин нейротропик таъсир килади, v синаптик мембранага урнашиб ацетилхолин рецепторларининг мембраналарга сезгйрлирини узгартиради.
АНТИГЕНЛАРИ: 5та серологик тинлари аникланган. А , В , С , Д . Г. Одам учун чш кучли ва энг куп учрайдиганн А,В,Е, типлари булиб Н антиген билан боглик булган специфик иммуногенликка зга ва факат узига карши антитоксин зардоо билан нейтралланади С ва Д типлари купинча хайвоиларда нерв фадажини чакиради. Айрим холларда С типи одамларда хам касаллик чакиради. Кузгатувчииинг О антигени хамма типларпи учун умумий
ЧИДАМЛИДИГИ: Кузгатувчииинг вегетатив формаси 80 °С да 30 минутда, спораси 115 «С да кайнатилганда 1.5-6 соатда улади, Гуштнииг капа булагида авгоклвда 120 «С да 15 минутда улади. фенолнинг 5% ли эрмтмасида спораси 1 сугкагача, культурада I милгачл сакланадн.
^ КАСАЛЛИКНИНГ ПАТОГЕНЕЗИ: Одамлар ботулизм гаёкчаси тушган консерва махсулотларини колбаса ветчина, тузяанган ва дудланган балпкларни истеъмол килганда захарланади Оганнзмга бир вактнинг уз и да хам токсин, чам тирик таёкча гушади Богулизмнинг токсини нейротропик таъсир килади: яъни хает учун мухпм булган нерв марказларининг иш фаолиятларини бузади Натижада беморда птоз, овознинг бугплиб ва_, чикмай колиши, куришнинг кийинлашиши, асфиксия аломатларн кузатилади.
ИММУНИТЕТ: Касалликдан суш кучли иммунитет хосил булмайди Кайта касалланиш холатлари кузатнлиб туради
ДИАГНОСТИКАСИ: Овкат колдиги, кусу к, ошкозон чайиндиси. бсмор ахлати, уликнинг ошкозонидан олинган материал, пнгичка нчак булакчаларн, лимфа бездари, бош ва орка мия текширилади Китта-Тароций мухити 100 «С да 10 минут кизитилиб материал
экилади ва экилгандам сунг 80 » С да 20 мину! кпзитилиб суш усгига 1-2 мл вазелин еги куйилиб анаэроб шаройитнда устирилади Токсигенлик хоссалари урганилади Токсинини аниклаш учун денгиз чучкасини. ок сичкон ёки мушукчага бульон культурасининг фильтрата, беморнинг сийдиги, кони ёки овкат коядигн тери остига ёки корим бушлигига юборилади Бунда 2 хил яъни биринчисига кизнтидган, пккинчиснга кизитилмагаи материал юборилади Бундам ташкари Зта тажриба хайвонига фильтрат ва аиппоксик зардоб А, В, Е алохида-алохида юборилади. Албатта антитоксин зардоб юборилган хайвон улмайди, агарда серовари тугри келса.
ДАВОСИ: Ботулизмда ошкозонни маргансовкали ёки содали сув билан ювиш керак. Мушак орасига 50 000-100.000 АЕ дан, ботулнзмга карши поливалент зардоб (А В, 1 .) юборилади.
источник