Лейшмания ұзындығы 2-4мкм. Адам мен жануардар жасушасының протоплазмасында тіршілік ететін тоғышарлардың бірі – лейшмания. Клетканы бұзып,тері мен ішкі мүшелерді қатты зақымдайды.Phlebotomus шағуы арқылы таралады. Лейшманиялар екі түрге бөлінеді:
дерматотропты (теріні закымдайды)
висцеротропты (ішкі мүшелерді зақымдайды)
Некроз,миндалин ауыздың сілемейлі қабығын,қызыл иекті зақымдайды.тропикалық елдерде көп кездеседі. Тіршілік циклі иесін алмастыру арқылы жүреді. Лейшманиялық нысаны адамдарда және омыртқалыларда паразиттік тіршілік етеді; лептомонадалык формасы — таратушы насекомдарда кездеседі. Лейшмания тудыратын ауруды лейшманиоздар деп атайды, ол табиғи-ошактық, трансмиссивтік аурулар қатарына жатады.
Висцералді лейшманиозды қоздырушы — Leishтапіа donovai. Адам үшін тағы бір қауіпті ауру – қала–азар (ішкі орғандар лейшманиозы) ауруы. Ауруды қоздырушы лейшмания данованы деген бір жасушалы жәндік. Қала-азар ауруы лейшманиоз таралған жерлерде кездеседі. Ол бауыр, көкбауыр, сүйек кемігі жасушаларында, лимфа түйінінде, тері астындағы ретикулоэндөтелиалды жасушаларда кездеседі.Аурудың салдарынан адам қалтырап, қаны азаяды, жалпы әлсізденіп көкбауыр мен бауыр ауруларына тап болады. Дер кезінде емделмесе, қала-азар ауруынан адамның өліп кетуі мүмкін. Лейшманның және қала-азар ауруының таратушылары негізінен москиттер болады. Москиттер жылы климатты елдердің барлығында кең тараған ұсақ насекомдар.Ол Жерорта теңізі елдерінде, Азия, тропикалык Африка, Оңтүстік Америка, Орта Азия, Кавказ елдерінде таралған.
Даму циклі. Бұлардың резервуарлары болып адамдар және әр түрлі сүтқоректілер (иттер, шиебөрілер) саналынады. Таратушылары болып ұсақ қансорғыш насекомдар-бәкене шыбындар есептелінеді. Лейшмания бәкене шыбынның ас қорыту жолына еніп сілекей безіне өтеді. Ондай шіркей адамды шақса лейшманияның лептомонадалы түрін жұқтырады. Олар қан, лимфа аркылы таралып ішкі мүшелер жасушаларына өтіп лейшманиялык формаға айналады да көбейеді. Бір жасушадағы паразиттер саны 100—200-ге дейін жетуі мүмкін. Олар жасушаны бұзып жаңа жасушаларға өтіп өтырады.
Эпизоотологиясы(таралуы).Еуропа, Азия, Америка, Африка, Орта Азия және Кавказ елдерінде кең таралған.
Патогенез және клиникалық белгілері. Көкбауыр және бауыр мөлшері үлкейіп өседі. Ағзада қаназдылық, әлсіздену, жүдеу процестері байқалады. Ауру зілді түрде не созылмалы түрде жүруі мүмкін. Дұрыс емделмесе өлімге алып келеді. Бұл аурумен негізінен балалар жиі ауырады.
Лабораториялық анықтау — төс сүйегі кемігінің жағындысын микроскоп арқылы зерттеп, паразиттің лейшманиялық түрін табу болып саналады.
Алдын алу шарлары: жеке шаралар — бәкене шыбындардан сақтану; қоғамдық шаралар — табиғи резервуарларды жою; санитариялық-ағартушылық жұмыстар жүргізу, ауруларды емдеу т.с.с.Алдын алу үшін шіркейлердің шағуынан сақтану; қоғамдық шаралар шіркейлерді, табиғи резервуарларды жою.
37. Трипоносомоз, этиологиясы (систематикасы сыртқы, ішкі құрылысы, дамуы) эпизотологиясы(таралуы), эпидемиологиясы(жұғу жолдары), аурудың клиникалық белгілері және патогенез, күресу шараларына анықтама беріңіз.систематикасы-бөлім-қарапайымдылар-protozoa,тип-саркомастигафоралар-sarcomastigaphora,класс-талшықтылар-flagellata,туысы- трипоносома-Tryponosoma ,өкілі- Tryponosoma cruzi.Трипаносомоз – Tryponosoma туысына жататын талшықты қарапайымдар арқылы жабайы және үй жануарларына таралатын транмиссивтік аурулар немесе бұны ұйқы ауруы деп те атайды. Онымен адамдардан басқа тақтұяқты жануарлар, негізінен түйелер, жылқылар, есектер, сиырлар мен иттер ауырады. Гамбей трипаносомозы.Родез трипаносомозы.Американ трипаносомозы.Чагас трипаносомозы.Африка трипаносомозы (ұйқы ауруы). Трипаносомоз vіvax, Трипаносомоз congolense, Трипаносомоз bruceі, Трипаносомоз sіmіde.Трипаносомоз equіperdum. Трипаносомоз Rhodnius prolixus.Трипаносомоз Glossina palpalis, moristans. Гамбей трипанасомозының тасымалдаушысы – цеце шыбыны Glossina palpalis, өзен мен көл жағалауында мекендейді. Қоздырғыштың табиғи резервуары – ауру адам. Ауру көбіне Орталық Африка оның ішінде жие кездесетіні Гамбей су шұңғымаларының жағалауында тіркелген. Родезлік трипаносомозының тасымалдаушысы цеце шыбыны Glossina morsitans, Шығыс Африка саванналарында мекендейді. Табиғи резервуары- түрлі антилопалар. Көбіне өрісте немесе аңшылық кезінде жұғуы мүмкін. Таралудың негізгі жолы адамнан адамға және адамнан үй жануарларына. Ауру Замбии жане Танзанияда таралған. Cиптомдары —Чагас ауруының тасымалдаушысыңTriatoma туысының бүргелері және оған жақын формалы Reduviidae тұқымдас. Ауру жараның беті тасымалдаушылардың нәжісімен жұққанда және ауру қанда құю кезінде дамиды. Ауру Оңтүстік Америка жие Бразилияда, Аргентинада, Чилида тіркелген. Алғашында, аурудың бірінші стадиясында лихорадка, бас ауруы, қышыма және буын аурулары пайда болады. Бұл белгілер шаққан соң 1 апта 3 апта аралығына дейін көрінеді. Бірнеше апта немесе ай өткен соң екінші стадия басталады – мұнда естің ауысуы, қимылдың бұрыс координациясы, сөйлемеу және ұйқының бұзылуы болады. Диагностикасы лимфа сұйықтығы не қан жағындысындағы паразиттің барына негізделген. Бірінші не екінші стадия да екенін ажырату кезінде көбіне люмбальді пункция қолданылады.Трипаносомоз диагностикасы.Трипаносомозға диагноз қою үшін келесі тәсілдер қолданылады.Лимфа түйіндерінің пукциясы (микроскопиялау кезінде трипаносомалар кездеседі). Жұлын сұйықтығын зерттеу. Серологиялық диагностика (қандағы паразитке қарсы антиденені табу) . Трипаносомоз диагностикасы. Трипаносомозға диагноз қою үшін келесі тәсілдер қолданылады. Лимфа түйіндерінің пукциясы (микроскопиялау кезінде трипаносомалар кездеседі). Жұлын сұйықтығын зерттеу. Серологиялық диагностика (қандағы паразитке қарсы антиденені табу) .Таралуы . Аурудың ошағы тропикалық Африканың кейбір аудандарында жие кездеседі. 36 мемлекетте 70 миллион жуық адам қауіпте тұр. 2010 жылы бұл ауру 9000 өлімді алып келді, 1990 жылы 34000 өлім болған. Қазіргі кезде 30000 жуық адамға жұққан, оның 7000 2012 жылы тіркелген. Осы оқиғалардың 80% Конго Демократиялық Республикасында тіркелген.
Токсоплазмоз, этиологиясы (систематикасы, сыртқы, ішкі құрылысы, дамуы), эпизоотологиясы (таралуы), эпидемиологиясы (жұғу жолдары), аурудың клиникалық белгілері және патогенез, диагнозы, күресу шараларына анықтама беріңіз.
Токсоплазмоз – іштен туа бітетін немесе жүре пайда болатын, айқын клиникасында ОНЖ, РЭС-ағзалардың, жүрек, көз зақымымен көбінесе латентты және созылмалы формада өтетін зоонозды жұқпалы ауру. Токсоплазмозды – Т.Гонди деген қарапайымдар тудыратын, көбінесе мысықтар арқылы тарайды. Негізінде бұл өте кең тараған ауру, бірақта әлі күнге дейін дәрігердің көбі оған көңіл аудырмай, тіпті клиникасы мен диагностикасында біліңкіремей қоймайды. Бұл инфенкцияның маңызы келесі жағдайларға байланысты: ауру қоздырғышы табиғатта кең тарауда . Көптеген адамдар осы қарапайымдармен инфекцияланған (дүние жүзінде 6-9% аралығында, бұрынғы СССР-де 25-30%). Осы инфекция анадан іштегі баласына жұғуы мүмкіндігі өте жоғары. Нәтижесінде баланың ОНЖ зақымданып, кемтар, жарымжан балалар туады .Осы инфекция көбінесе кезде нығаяды ( әсресе СПИД көрінісі). Бактериологиялық қарулар тобына кіреді . Т.Гонди (1908ж)-клеткалардың ішінде паразиттік тіршілік ететін қарапайым. Организмде 4 формада болуына тиісті: вегетативті (жедел токсоплазмозды тудыратын), негізгі циста түрінде (созылмалы жасырын формаларда), жалған циста түрінде (көбінесе жедел формаларда), оциста-тек қана негізгі иесінде-мысықта болатын түрі .Мысық бір аптаның ішінде 1,5 млрд ооцисталарды шығарады екен. Эпидемиологиясы табиғат ошақтарды құратын зоонозды инфекия. Көптеген мал-хайуандарда, құстарда токсоплазмозды жұқтыру қабілеті зор болады. Сырқат көбінесе жылы жақтарда кең тараған. Айтып кеткендей, дүние жүзінде орташа алғанда 20-25% халық токсоплазмоздармен инфекцияланған. Ауру көзі ретінде мал мен құстар шығуы мүмкін. Иттер өздері ауруға мүмкіншіліктері бар, бірақта ауруды таратпайды. Адамнан сырқат жұқпайды, тек анадан-перзентке іштен бітуі мүмкін.Берілу жолдары: 1)алиментарлы-95-96% 2)тері және шырышты қабаттардың жарақаттарынан-3-4% 3)трансплацентарлы Бірақта ойда сақтайтын жағдай: анадан балаға жұғу мүмкіншілігі тек анасы екі қабат кезінде жедел токсоплазмозбен ауырған кезде болады. Ал мұндай аса көп емес. Екі қабат әйелдер арасында жедел токсоплазмоз 0,5-1% ғана болады. Ал созылалы формалармен ауырған немесе тасымалдаушылар осы инфекцияны тұқымға таратпайды.Қауіпті УІ айлар, ІХ ай латентті.Жұғу жолдары: 1. Ауыз арқылы шикі немесе жартылай шикі етті, фаршты пайдаланғанда; 2. Жанасу жолы-тұтас мал етін мүшелеу кезінде қасапшылардың және зарарлы заттармен жұмыс атқаратын лабораториялық қызметкелердің жарақаттанған қол терісі мен шырышты қабаттары арқылы; 3. Жүктіліктің бастапқы мерзімінде анасының құрсақ ішіндегі нәрестеге планцента арқылы жұғады.Токсоплазмоз ауруының ошақтары – Ақмола, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Қарағанды облыстары мен Алматы қаласының маңайында бар. Токсоплазманың жұғуы барлық елдерде кең таралған. Жасы ұлғайған сайын токсоплазмаларды жұқтыру ықтималдығы ұлғая түседі. Токсоплазманың жұғушылығы Қазақстанда, сонын ішінде Алматы қаласында бірдей емес, көрсеткіш 4-70% дейін байқалады. Себебі диагностикалық жұмыстың деңгейімен және гигиеналық ережелерді дұрыс орындау жағдайлары түсіндірілмейді.Туа біткен токсоплазмоз жедел немесе созылмалы формада өтеді. Этиотропты препараттар тек қана вегетативті формаларға әсер етеді, сондықтан көбінесе жедел формада қолданады: тиндури (хлоридин) делагил, иаминохинел, бисептол ,тетрациклин,испирамицин.Ұзақ курспен емдейді.Созылмалы формасы – этиотропты ем тек қана айқын клиникалық белгілерінде.
39. Гемоспоридиоз, этиологиясы, (систематикасы, сыртқы, ішкі құрылысы, дамуы), эпизотологиясы таралуы, эпидемиологиясы (жұғу жолдары), аурудың клиникалық белгілері және патогенез, диагнозы, күресу шараларына анықтама беріңіз:
Дата добавления: 2015-02-22 ; просмотров: 55 | Нарушение авторских прав
источник
Лейшманиоз-трансмиссивті механизммен таралатын,табиғи ошақты зооноздыжәне антропонозды инфекциялық ауру.
Қоздырушы — Leishтапіа,4түрге бөлінеді:
1. Leishтапіа donovani-Еуропалық вицериальды лейшманиоз қоздырушы
2. Leishтапіа tropica-тері лейшманиоз қоздырушы
3. Leishтапіа mexican-Америкалық тері лейшманиоз қоздырушы
4. Leishтапіа brasiliensis-Жаңа құрлықтың тері-шырышты лейшманиоз қоздырушы
Барлық лейшманиялар екі даму кезеңінен өтеді:Талшықты және талшықсыз.
Бұл тұқымдастың ерекше белгісі ретінде даму циклінде, қоршаған орта ерекшеліктеріне қарай, бірнеше морфологиялық формалары бар:
1. Трипоносомалық формасының жалпақ, таспа тәрізді денесі болады, оның ортасында сопақша ядро орналасқан. Талшық денесінің артқы жағынан, ядродан кейіндеу, басталады, желпуші перде жаксы жетілген.
2. Критидиалдық формасының талшығы денесінің ортасынан, ядродан ілгерілеу, басталады: желпуші перде қысқа болып келеді.
3. Лептомонадалық формасының талшығы денесінің алдыңғы жағының жиегінен басталады, желпуші перде дамымаған.
4. Лейшманиялық (немесе жасуша ішілік) формасынын денесі домалақ, ядросы ірі, талшык мүлдем дамымаған не өте нашар дамыған, оның тек базаль денесі ғана болады.
5. Метациклдік формасы критидиалдық формаға ұқсас, бірақ талшықтың еркін болігі дамымаған.
Лейшмания туысының өкілдерінде 2 морфологиялық форма кездеседі: лептомонадалық және лейшманиялык.
Тіршілік циклі иесін алмастыру арқылы жүреді. Лейшманиялық нысаны адамдарда және омыртқалыларда паразиттік тіршілік етеді; лептомонадалык формасы — таратушы насекомдарда кездеседі. Лейшмания тудыратын ауруды лейшманиоздар деп атайды, ол табиғи-ошактық, трансмиссивтік аурулар қатарына жатады.
Лейшманиялар екі түрге бөлінеді:
1. дерматотропты (теріні закымдайды)
2. висцеротропты (ішкі мүшелерді зақымдайды)
Висцералді лейшманиозды қоздырушы — Leishтапіа donovai.
Көбіне 1-5жастағы балалар мен эндемиялық емес аудандардан жаңадан келгендер ауырады.Аурудан кейін тұрақты иммунитет қалыптасады.Инкубациялық кезеңі-5айдан-1жылға дейін.
Ол Жерорта теңізі елдерінде, Азия, тропикалык Африка, Оңтүстік Америка, Орта Азия, Кавказ елдерінде таралған.
Патогенезі.Денеге түскен жерінде гранулема пайда болады, лимфа түйіндері зақымданады,бауыр,көк бауыр,сүйек миында қабыну пайда болады.Белгілері:папула,температура 39-40 
, бауыр,көк бауыр улкеюі,салмақ азаюы,анемия.
Ауру зілді түрде не созылмалы түрде жүруі мүмкін. Дұрыс емделмесе өлімге алып келеді. Бұл аурумен негізінен балалар жиі ауырады.
Диагностикасы.Төс сүйегі кемігінің жағындысын микроскоп арқылы зерттеп, паразиттің лейшманиялық түрін табу болып саналады.
Алдын алу шарлары: жеке шаралар — бәкене шыбындардан сақтану; қоғамдық шаралар — табиғи резервуарларды жою; санитариялық-ағартушылық жұмыстар жүргізу, ауруларды емдеу т.с.с.
Тері лейшманиозын қоздырушы — Leishтапіа trоріса
Лейшманияның дерматотропты түрінің 3 түрлі тармағы белгілі: L. tгоріса mіnог; L. tгоріса majог (Жер шарының шығысында) және L.tгоріса mехісапа (Жер шарының батысында). Олар тері жасушаларында кездеседі.
Еуропа, Азия, Америка, Африка, Орта Азия және Кавказ елдерінде кең таралған.
Инвазия көзі болып адам және жабайы жануарлар (ұсақ кемірушілер) саналынады. Таратушылары болып шіркейлер есептелінеді.
Ағзаның ашық жерлерінде ұзақ жазылмайтын жаралар пайда болады. Жара жазылғаннан кейін оның орнында тыртық із қалады.
Диагностикасы.Жара бетіндегі ылғалды микроскопиялық зерттеу арқылы жүргізіледі.
Алдын алу үшін шіркейлердің шағуынан сақтану; қоғамдық шаралар шіркейлерді, табиғи резервуарларды жою.
Безгек(«саз-батпақты қызбасы», «пароксимальды безгек» — адамның және жануардың жедел протозойлы трансмиссивті ауру, қоздырғышы Анофелес туыстығы масаларымен беріледі. Ауру қызу приступтарымен анемиямен, бауыр және көкбауырдың ұлғаюымен сипатталады.
Этиология.Безгек қоздырғышы Protozoa қарапайымдылар типіне, Sporozoa споравиктер класына, Plasmodium туыстығына жатады. Безгек плазмодиясы – Лаверонмен 1880 жылы ашылған. Қазіргі таңда безгек плазмодиясының 100 астам түрі бар, соның ішінде 4 түрі адамда паразиттеледі.
1. Plasmodium vivax – үш күндік безгекті шақыратын көп кездесетін қоздырғыш.
2. Plasmodium malazia – төрт күндік безгекті шақырады.
3. Plasmodium balcipazum – тропикалық безгектің қоздырғышы.
4. Plasmodium ovale – үш күндік безгекке ұқсайтын суруды шақырады және Африканың кейбір аудандарында ғана таралған.
Тарихи мәлімет. Адам безгегі ежелден келе жатқан ауру. Қызу приступының клиникалық сипаты біздің э.д. 400 жыл бұрын Гиппократпен айтылған. Безгектің біріншілік ошағы Африка болып саналады. И.В. Фавраның тұжырымы бойынша бұл ауру Ресейге Ираннан әкелінген. СССР-дан 60 жылдары жойылған безгек 90 жылдары қайта оралды. Ауру шырыштармен, туристермен, бизнесмендермен, орта Азия және Кавказ елдерінен келетін саудагерлермен, үнемі сәтсіз Таджикистан, Азербайжан және Узбекстан елдерінен әкелінеді.
Даму циклі үш кезеңге бөлінеді, оның екеуі адам денесінде, үшіншісі маса денесінде өтеді.
Преэритроцитарлық шизогония. Плазмодий адам денесіне зақымданған маса сілекейінде болатын спорозоиттар күйінде енеді, яғни бұлардың инвазиялық сатысы болып спорозоиттар саналады. Спорозоиттар қан арқылы бүкіл денеге, бауыр жасушаларына келіп жетеді. Бұл жерде олар өсіп, үлкейіп шизонтқа айналады. Содан кейін шизонт шизогония жолымен (көпшілікті бөліну) бөлініп, көптеген (1000-5000) ұсак бір ядролы мерозоиттар пайда етеді. Бұл процесс преэритроцитарлық немесе ұлпалық шизогония деп аталады. Бауыр жасушалары бұзылғанда мерозоиттар шығып қанға өтіп эритроциттерге енеді.
Эндоэритроцитарлық шизогония. Эритроциттерге енген мерозоиттар гемоглобинмен қоректеніп өсіп шизонтқа айналады. Өздерінің дамуында мерозоиттар бірнеше сатыдан өтеді: алғаш олардың өлшемдері өте кішкентай, эритроцит көлемінің 1/3-1/6 бөлігін алып, цитоплазмасы сақина тәрізді болады бұл сақиналы шизонт сатысы; әрі қарай сақиналы шизонт ұлғайып, жалғанаяқтар пайда болып, қозғалып, амебатәрізді шизонтқа айналады. Шизонт бірте-бірте өсіп, эритроцит көлемін түгел толтырады, гемоглобинді толық жояды және шизогония жолымен бөлінеді. Әр түрлі түрлерде түрліше мөлшерде мерозоиттар түзіледі. Р1.vіvах-22, Р1.malarіае-6-12, РІ.falciparum 12-18. Бұл кезде эритроциттер кабықшасы жыртылып мерозоиттар канға өтеді де зақымданбаған жаңа эритроциттерге еніп жаңа цикл басталады. Мерозоиттармен бірге қанға олардың улы өнімдері де етеді. Осының нәтижесінде ағзада қалтырау ұстамасы басталады. Эндоэритроцитарлық кезең РI.vіvах, РI. falciparum,PI.ovale -де 48 сағатқа (үшкүндік безгек), Р1.malarіае — 72 сағатқа (төрткүндік безгек) созылады. Шизогонийдің қайталануы нәтижесінде адам ағзасындағы паразиттер саны тез көбейеді. Бірнеше дүркін жыныссыз кебеюден кейін жыныстық жолмен көбеюге дайындық басталады. Кейбір мерозоиттар эритроциттерге еніп жетілмеген жыныстык формаларға — гаметоциттерге айналады. Олардың кейбіреулері аналық жыныс формаларын — макрогаметоциттерді, енді біреулері — аталық жыныс формаларын — микрогаметоциттерді түзеді. Гаметоциттер шизонттарға қарағанда ірілеу, домалақ болып келеді, олардың қою қара ядросы болады. Адам ағзасында гаметоциттер әрі қарай дамымайды. Олардың әрі қарай дамуы маса денесінде өтеді.
Спорогония. Маса ағзасына гаметоциттер ауру адамның қанымен бірге енеді. Маса асқазанында олар жетілген жыныстық нысанға немесе гаметаларға айналады. Микрогаметоциттер бөлініп 5—6 талшық тәрізді микрогаметаларға, ал макрогаметоциттердің көлемі үлкейіп 1 макрогаметаға айналады. Ұрықтанғаннан кейін зигота козғалғыш оокинетаға айналып, асқазан қабырғасын тесіп өтіп оның сыртқы қабатына бекінеді. Ол қабықшамен қапталып ооцистаға айналады да тез өсе бастайды. Содан кейін спорогония процесі басталады, яғни ядро мен цитоплазма бөлініп ооциста ішінде көптеген (1000) спорозоиттар түзіледі. Ооциста кабықшасы жарылып спорозоиттар масаның дене қуысына, гемолимфаға, сілекей безіне өтеді.
Инвазия көзі болып перифериялық қанда безгек паразиттерінің жыныстық жетілген түрі бар науқас адам немесе паразит тасымалдаушы және жедел приступты кезеңінде, сырқаттың рецидив стадиясында және клиникалық білінулері айқын гаметотасымалдаушы жатады.
Инкубация кезеңі қысқа 10-20 күннен 1 айға дейін болуы мүмкін. Тропикалық безгекте инкубациялық кезеңі 10-14, ал 3 күндік безгекте қысқа инкубациялық кезең 10-14 күн, ұзақ 8-14 ай және 4 күндік безгек 20-25 күнге созылуы мүмкін.
Беріліс механизмі-трансмиссивті,тасымалдаушы-Anopheles тобының масалары.Сирек жағдайда парентералды жолмен,тасымалдаушы донордың қанын құю кұю кезінде жұғуы мүмкін. Эндемиялық ошақтарда көп жағдайда планценті арқылы немесе босану кезінде ана мен ұрықтың қанының араласуы нәтижесінде құрсақ іші зақымдалу байқалады
Диагностикасы.Диагноз клиникалық-зертханалық мәліметерге және эпидемиологиялық анамнезге сүйеніп қойылады. Безгекке күдіктенген барлық науқастардың қанына микроскопиялық зерттеулер жүргізеді. Плазмодиялардың анықталуы жалғыз даусыз дәлел болып келеді. Зерттеулердің серологиялық әдістері (РФА, РНГА) де қолданады.
Емдеу: Жедел ұстамаларды тоқтату және безгек паразиттердің жынысты клеткалары гаметалардың инфекциялық берілуін және аурудың қайталануын алдын-алу үшін бағытталған.
Хинин препараттарын және 4 аминохиналды (примахин, делагил, фанзимиф және т.б.) нақты схема бойынша қолдану қажет.
источник
Лейшманиоздар — Zeishmania туындастың қарапайымдармен шақырылатын, трансмиссивті жолмен тарайтын, висцеральды және терілік клиникалық түрлерінде өтетін зоонозды тропикалық паразитарлы инфекция.
Лейшманиоздар — Азия, Африка, Латын Америка және Оңтүстік Европаның тропикалық аймақтарында кең тараған ауру.
Бұрынғы Кеғес одағы мемлекет елдері ішінде лейшманиоз Туркмения, Таджикстан, Өзбекстан, Қазақстанның Оңтүстік аймақтарында және грузия мен Арменияда тіркелген. Сырқат көбінесе бірен-саран оқиғалар түрінде кездеседі.
Ұзақ инкубациялық мерзіміне байланысты лейшманиозды жан-жақтан енгізу мүмкіншілігі жоғары болуына мәселенің маңыздылығы байланысты.
Лейшманиоздардың таратушылары – маскиттер, табиғи резервуарлары — әр түрлі жануарлар, кейбір түрлерінде – адам.
Лейшманиоздар: висцеральды және терілік түрлеріне бөлінеді.
- орта азиялық және ортатеңіздік лейшманиозы
- индиялық, қытай және африкандық лейшманиоз
- американдық висцеральды лейшманиоз
- зоонозды ауылдық жедел некрозданатын лейшманиоз
- антропонозды, қалалық, кеш некрозданатын лейшманиоз
- американдық терілік лейшманиоз (эспундия)
Висцеральды лейшманиоз. Тарихы: Лейшманиоз-бұрыннан келе жатқан ауру, кезінде гиппократ «Ponas» деген ауруда балалардағы висцеральды түрінің клиникасын суреттеген. Греция, Индия ғалымдары да аурудың көріністерін жазып тарихта қалдырған.
Қоздырғышын 1898ж. П.Ф.Боровский (Ташкент) деген ғалым айқын суреттеп, Zeishman деген дәрігер 1900 жылы бөліндірген. 1903 жылы басқа дәрігер Donovan (Индия) дербес түрінде қоздырғышты аурудың көкбауырынан алынған биопсиялық препараттында тапқан. Сол себептен қоздырғышқа Zeishmania donovani деген ат берілген. Одан кейін лейшманийлардың басқа түрлеріде зерттеліп анықталған.
Орта Азияда лейшманиоздың оқиғасы бірінші рет 1909 жылы диагностикаланған.
1930 орыс ғалымы И.А.Кассирский лейшманиоздың диагностиксына-стернальды пункциясын паразитологиялық зерттеуін ұсынған. Содан бері кең қолданылатын әдіс.
Таралуы: Висцеральды лейшманиоз Азия, Африка, Европа, Американың тропикалық және субтропикалық аймақтарында таралады.
Таралуына байланысты клиникалық түрлері аталған:
- индиялық (кала-азар)
- орта азиялық
- орта теңіздік
- қытайдың висцеральды лейшманиозы
- шығыс африкалық т.б.
Этиологиясы: Лейшманийлар-қарапайымдар қатарына кіреді, клетка ішінде тіршілік етеді. Лейшманийлардың ұзындығы 2-5 мкм, кеңділігі 1-3 мкм, овальды, домалақ немесе алмұрт-тәрізді түрінде анықталады. Құрамында 2 ядросы бар:
Көбеюі-ұзынан бөліну арқылы.
Лейшманийлардың 2 түрі белгілі:
- талшықты немесе лептомонадты
- талшықсыз немесе тінді (лейшманиальды)
Талшықты (лептомонадты) түрлері-москиттерде, талшықсыз (лейшманиальды)-адам және жануарлар организмдерінде тіршілік етеді. Лейшманийлардың көп түрлері бар, бірақ олардың морфологиялық құрамдары бірдей, айырмашылықтары-патогенетикалық әсерінде.
Эпидемиологиясы : Орта азиялық және ортатеңіздік лейшманиозда аурудың көзі жануарлар (иттер, шакалдар, түлкілер т.б.). Индиялық лейшманиозда (кала-азарда)-адам. Таратушылары-москиттер. Жер бетінде осы тұқымдас москиттердің 600 түрі белгілі. Орта Азияда -22 түрі. Ауру көзін шаққан кезде москиттер инфекцияланады, 7-ші күнінде — өздері лейшманийларды тарататын мүмкіншілігіне жетеді.
Индиялық лейшманиозбен (кала-азармен) көбінесе – балалар.
Сырқат көбінесе бірен-саран оқиғалар немесе эпидемия түрінде (индиялық түрі) тарайды. Аурудан кейін иммунитет қалыптасады, бірақта типті болады. Тиімді әсер беретін вакцина әлі күнге дейін жоқ.
Патогенезі: Лейшманиоз-макрофагальды инфекция. Москит шаққан жеріне сілекеймен лейшманийлардың лептомонадты (талшықты) түрлерін жібереді. Олар клетка ішінде тіршілік ететін паразиттер болғандықтан-моноцитарлы-макрофагальды жүйе клеткаларына қалыптасады. Одан кейін адамның қорғаныс күштеріне байланысты-немесе жойылады, немесе талшықсыз (лешманиальды) түрлеріне өтіп, көбейіп-біріншілік аффект түрінде қабыну туғызады. Кейде процесс осымен аяқталады. Басқаларында біріншілік ошақтан лейшманийлар қан және лимфа тамырлары арқылы ішкі ағзаларға тарап-процессті генерализдендіреді.
Біріншілік аффект қалыптасудан процесстің генерализациясына дейін 4-7 аптадан 5-7 ай өтеді.
Генерализденген жағдайда лейшманийлар бауыр, көк бауыр, сүйек, клеткаларында орналасады.
Нәтижесінде айқын гепатоспленомегалия, ауыр гипергамма, глобуменемия, прогрессивті лимфоцитарлы лейкопения және анемия клиникалық көріністерінде алға шығады.
Патанатомиясы: эндотелиальды клеткалардың жоғары пролиферациясына байланысты-көк бауыр пульпасының атрофиясы, бауырда айқын мезенхимальды қабыну реакциялар туады. Лимфа түйіндерінде – туынды орталықтары ретикуло-эндотелиальды клеткалармен басылып қалады.
Сүйек маңайында лейко және эритопоэз функциялары тежеледі.
Клиникасы: инкубациялық мерзім бірнеше күннен бірнеше жылға дейін созылуы мүмкін. Балаларда -3 айдан 1 жылға дейін, үлкендерде -3 жылға дейін. Біріншілік аффект ортаазиялық, ортатеңіздік лейшманиозға тән. Балаларда көбінесе беттерінде орналасқан 1-3 папула шығады. Индиялық лейшманиозда (кала-азалда) – екіншілік лейшманиоздар (депигментациялық папулалар) тән. Олар аурудың соңында қалыптасады. Құрамында лейшманийлар сақталынады. Сырқат келесі кезеңдерімен өтетін: инкубациялық, продромальды, бастапқы, өршу, соңғы.
Генерализацияның продромальды кезеңінде балаларда-селқостық, тәбетінің төмендеуі, әлсіздік, үлкендерде-әлсіздік, шаршағыштық болуына тиісті. Бұл кезеңде қанның жалпы анализінде-аздаған лейкоцитоз, эозинопения, лимфомоноцитозды анықтауға болады.
Одан кейін жағдайы төмендеп, кішкентай балаларда-дене қызуы жедел түрінде жоғарлап, 38-39С-ға дейін жетеді, интоксикация белгілері үдей түседі, бауыры мен көк бауыры үлкейеді. Көбінде қосымша аурулар қосылып жағдайларын төмендетеді. Ересек балалармен үлкендерде клиникалық белгілері біртіндеп көрініп, дене қызуының баяу түрінде жоғарлауымен, гепатоспленомегалиямен шамалы лекопениямен және анемиямен өтеді.
Лейшманиоз кезіндегі терідегі өзгерістер
Өршу кезеңінде-сырқаттың характерлы белгілері айқын көрінеді. Обьективті көріністері:
- тері мен шырыш қабаттарының бозаруы (ортаазиялық, ортатеңіздік түрінде)
- қараюы (индиялық түрінде)
- айқын қызба
- айқын гепатоспленомегалия
- лимфаденит
- дене салмағының азаюы
- лейкопения
- анемия
- трамбоцитопения
- этж-ның жоғарлауы
- гипергаммаглобулинемия
Қызба ұзақ түрінде апирексия кезеңдерімен кезектесіп өтеді. Гепатоспленомегалия – көбінесе көк бауырдың қатты ұлғаюымен көрінеді, жоғарғы шекарасы УІІ-УІ қабырғаға дейін көтеріледі, төменгісі кіндіктен төмен түседі. Консистенциясы тығыз болып, біраз ауырсынады (капсуланың созылуына байланысты). Кішкентай балаларда және кейбір үлкендерде-бауырдың да көлемі кең жайылуда болады. Ұзақ процесс кезінде-фиброзбен аяқталады.
Тері қабаттарының түсі өзгеруі (индиялық түрінде-қарайып, басқаларында бозаруы) бүйрек үстіндегі бездердің зақымдалуына байланысты. Жүрек-тамыр жүйесі де зақымдалады-көбінесе миокардиодистрофия белгілерімен көрінеді. Қанның жалпы анамнезінде айқын өзгерістер сырқаттың басынан анықталады:
- лейкопения, анемия, тромбоцитопения, анэозинофилия, лимфомоноцитоз, ЭТЖ-ның 50-80 мм/сағ-на дейін жоғарлауы. Клиникалық көріністер баланың жасына байланысты, неғұрлым кішкентай болса, сырқаттың ауырлығы жоғары болады.
Сырқаттың өту бағыты: жедел өтетін және баяу өтетін түрлеріне бөлінеді.
Жедел өтетін түрінде (1/3 ауруларда кездеседі) кішкентай балаларда сырқаттың ұзақтығы 4-8 аптадан 3-6 айға дейін; ересек балалармен үлкендерде 1-2 жылға дейін. Гепатоспленомегалия-шамалы түрінде қалыптасады. Баяу дамитын түрі 8-12 айдан 2-3 жылға дейін өтеді. Айқын гепатоспленомегалиямен өтеді.
- Индиялық (кала-азар) түрінде аурудан кейін екіншілік лейшманиоздар қалыптасуы мүмкін. Науқас-аурудың көзі болады. Емделмеген жағдайда лейшманиоз 90/100%, басқа висцеральды лейшманиоздар 0,5-1%. Висцеральды лейшманиозды иммунды жүйесінің паразитарлы ауруы деп есептеуге болады-екіншілік иммунды жетіспеушілік айқын болып, екіншілік инфекциялар жиі қосылады.
Диагностикасы:
- клиникалық белгілері
- эпидемиологиялық мәліметтер
- лабораторлы
Лабораторлы: қанның жалпы анализдегі жоғары аталған өзгерістер.
- белокты фракциялардың зерттеуі
- спецификалық зерттеу-параретологиялық
- а)сүйек-майының стермальды пункциясы- (97-98%-оң нәтиже береді)
- б)көк бауырдың пунктаты (98-99%) бірақта қауіптілігі жоғары-қан кетуден науқас өліп кетуі мүмкін
- в)лимфа түйіндерінің пунктаты (60/70%)
- г)біріншілік аффектен (5/10%)
- д)екіншілік лейшманиоздардан
- ж)қаннан-тек қана индиялық (кала-азар) түрінде табылады
Серологиялық реакциялар-спецификалық емес.
Салыстармалы диагностикасы: кезеңіне байланысты жүргізіледі. бірақта көбінесе безгектпен салыстырады. Кейде осы екі ауру бірге жүргізіледі. Қан ауруларымен де жиі шатыстырылады.
Емі: 1910 жылға дейін емі болған жоқ. Ауырғандар өлетін. Қазіргі күнге дейін емдеуі сурьма препараттарымен жүргізіледі.
- солюсурьлин, сурьмин
- солюстибозан (ФГГ)
- пентостам (Англия)
- глюконтин (Франция)
Емдеу курсы 6-12 инфекция болады. Емнің тиімділігі-контральды бактериологиялық тексерумен анықталады.
- дезинсекциялық шаралар
- ветеринарлы шаралар
- ауруларды айқын толық түрінде емдеу
- спецификалық профилактика жоқ
Жазған: Молдаханов Еркебулан
Достарыңмен әлеуметтік желіде бөліс
- Рефлюкс нефропатия(5,00 тен 5)
- Стоматологиядағы микробқа қарсы препараттар(5,00 тен 5)
- Описторхоз(5,00 тен 5)
- Стоматологиядағы протездер(5,00 тен 5)
- Көз жарақаттары(5,00 тен 5)
- Жыныстық қатынас(5,00 тен 5)
- Жалпы қан анализі(5,00 тен 5)
- Бүйректің жасқа байланысты өзгерістері(5,00 тен 5)
- Плевра эмпиемасы(5,00 тен 5)
- Заманауи ингаляциялық анестетиктер(5,00 тен 5)
KazMedic © 2019
Барлық құқықтары қорғалған
источник
Лейшманиоз представляет собой протозойную инфекцию с трансмиссивным механизмом распространения, характеризующуюся поражением кожных покровов или внутренних органов внутриклеточными паразитами – лейшманиями. Лейшманиозы подразделяют на висциральные, протекающие с поражением легких, печени, селезенки, сердца, и кожные, проявляющиеся трансформирующимися в очаги изъязвления папулами. Диагностика лейшманиоза осуществляется путем выявления лейшманий в крови пациента (при висцеральной форме) или в отделяемом кожных элементов (при кожной форме).
Лейшманиоз представляет собой протозойную инфекцию с трансмиссивным механизмом распространения, характеризующуюся поражением кожных покровов или внутренних органов внутриклеточными паразитами – лейшманиями.
Лейшманиоз вызываются семнадцатью из более чем двадцати видов простейших паразитов рода Leishmania. Лейшмании развиваются внутри клеток хозяина (преимущественно в макрофагах и элементах ретикулоэндотелиальной системы). В течение своего жизненного цикла им необходимо сменить двух хозяев. В организме позвоночных животных лейшмании находятся в безжгутиковой форме, развиваясь в жгутиковую форму в теле членистоногого. Лейшмании отличаются резистентностью к антибиотикам, и чувствительны к препаратам пятивалентной сурьмы.
Подавляющее большинство лейшманиозов – зоонозы (резервуаром и источником инфекции являются животные), только два вида – антропонозы. Виды животных, участвующих в распространении лейшманиоза, довольно ограничены, поэтому инфекция является природно-очаговой, распространяется в пределах обитания соответствующей фауны: грызунов песчаниковых видов, псовых (лисы, собаки, шакалы), а также переносчиков – москитов. Преимущественно очаги лейшманиоза располагаются в странах Африки и Южной Америки. Большинство из них — развивающиеся, среди 69 стран, где распространен лейшманиоз, 13 являются беднейшими странами мира.
Человек является источником инфекции в случае поражения кожной формой лейшмании, при этом москиты получают возбудителя с отделяемым кожных язв. Висцеральная лейшмания в подавляющем большинстве случаев является зоонозной, москиты заражаются от больных животных. Заразность москитов отсчитывается с пятого дня попадания лейшманий в желудок насекомого и сохраняется пожизненно. Человек и животные контагиозны в течение всего срока пребывания возбудителя в организме.
Лейшманиоз передается исключительно с помощью трансмиссивного механизма, переносчики – москиты, получают инфекцию, питаясь кровью больных животных, и переносят здоровым особям и людям. Человек обладает высокой восприимчивостью к инфекции, после перенесения кожного лейшманиоза сохраняется продолжительный стойкий иммунитет, висцеральная форма такового не формирует.
Возбудитель проникает в толщу кожи человека при укусе москита, формируя в области входных ворот лейшманиозную гранулему. Впоследствии, при висцеральной форме инфекции гранулема рассасывается, а при кожной — прогрессирует в язву. Лейшмании разносятся по организму с током лимфы, поражая регионарные лимфатические узлы. Вдоль лимфатического сосуда паразиты могут формировать лейшманиомы – ряд последовательно располагающихся специфических язв.
В Южной Америке отмечаются формы лейшмании, протекающие с поражением слизистых оболочек ротовой полости, носоглотки и верхних дыхательных путей с грубой деформацией глубоких тканей и развитием полипозных образований. Висцеральная форма лейшманиоза развивается в результате рассеивания возбудителя по организму и попадания в печень, селезенку, костный мозг. Реже – в кишечную стенку, легкие, почки и надпочечники.
Возникающий иммунный ответ подавляет инфекцию, при этом заболевание протекает латентно, либо с маловыраженной симптоматикой. При иммунодефиците, сниженных защитных свойствах лейшманиоз прогрессирует, протекает с выраженной клиникой интоксикационного синдрома, лихорадкой. Размножение паразитов в печени способствуют замещению гепатоцитов фиброзной тканью, в селезенке отмечают атрофию пульпы с участками инфарктов и некротизации. Вследствие поражения костного мозга развивается анемия. В целом висцеральный лейшманиоз, прогрессируя, вызывает общую кахексию.
Лейшманиозы подразделяются на висцеральные и кожные формы, каждая форма, в свою очередь, разделяется на антропонозы и зоонозы (в зависимости от резервуара инфекции). Висцеральные зоонозные лейшманиозы: детский кала-азар (средиземноморско-среднеазиатский), лихорадка дум-дум (распространена в восточной Африке), носоглоточный лейшманиоз (кожно-слизистый, лейшманиоз Нового Света).
Индийский кала-азар является висцеральным антропонозом. Кожные формы лейшманиоза представлены болезнью Боровского (городской антропонозный тип и сельский зооноз), пендинской, ашхабадской язвами, багдадским фурункулом, эфиопским кожным лейшманиозом.
Инкубационный период этой формы лейшманиоза составляет от 20 дней до нескольких (3-5) месяцев. Иногда (довольно редко) затягивается до года. У детей раннего возраста в этот период может отмечаться первичная папула в месте внедрения возбудителя (у взрослых встречается в редких случаях). Инфекция протекает в острой, подострой и хронической формах. Острая форма обычно отмечается у детей, характеризуется бурным течением и без должной медицинской помощи заканчивается летально.
Чаще всего встречается подострая форма заболевания. В начальном периоде отмечается постепенное нарастание общей слабости, разбитости, повышенной утомляемости. Отмечается снижение аппетита, побледнение кожи. В этом периоде при пальпации можно выявить некоторое увеличение размеров селезенки. Температура тела может подниматься до субфебрильных цифр.
Подъем температуры до высоких значений говорит о вступлении заболевания в период разгара. Лихорадка имеет неправильный или волнообразный характер, продолжается в течение нескольких дней. Приступы лихорадки могут сменяться периодами нормализации температуры или снижения до субфебрильных значений. Такое течение обычно продолжается 2-3 месяца. Лимфатические узлы увеличены, отмечается гепато- и, в особенности, спленомегалия. Печень и селезенка при пальпации умеренно болезненны. При развитии бронхоаденита отмечается кашель. При такой форме нередко присоединяется вторичная инфекция дыхательной системы и развивается пневмония.
С прогрессированием заболевания отмечается усугубление тяжести состояния больного, развивается кахексия, анемия, геморрагический синдром. На слизистых оболочках ротовой полости возникают некротизированные участки. Ввиду значительного увеличения селезенки происходит смещение сердца вправо, тоны его глухие, ритм сокращений ускорен. Отмечается склонность к падению периферического артериального давления. С прогрессированием инфекции формируется сердечная недостаточность. В терминальном периоде больные кахексичны, кожные покровы бледные и истонченные, отмечаются отеки, выражена анемия.
Хронический лейшманиоз протекает латентно, либо с незначительной симптоматикой. Антропонозный висцеральный лейшманиоз может сопровождаться (в 10% случаев) появлением на коже лейшманоидов – мелких папиллом, узелков или пятен (иногда просто участки со сниженной пигментацией), содержащих возбудителя. Лейшманоиды могут существовать годами и десятилетиями.
Распространен в тропическом и субтропическом климате. Инкубационный период его составляет 10-20 дней, может сокращаться до недели и удлиняться до полутора месяцев. В области внедрения возбудителя при этой форме инфекции обычно формируется первичная лейшманиома, первоначально имеющая вид розовой гладкой папулы около 2-3 см в диаметре, в дальнейшем прогрессирующей в безболезненный или малоболезненный при надавливании фурункул. Спустя 1-2 недели в лейшманиоме формируется некротический очаг, и вскоре образуется безболезненное изъязвление с подрытыми краями, окруженное валиком инфильтрированной кожи с обильным отделяемым серозно-гнойного или геморрагического характера.
Вокруг первичной лейшманиомы развиваются вторичные «бугорки обсеменения», прогрессирующие в новые язвы и сливающиеся в единое изъязвленное поле (последовательная лейшманиома). Обычно лейшманиомы появляются на открытых участках кожных покровов, их количество может колебаться от единичной язвы до десятков. Нередко лейшманиомы сопровождаются увеличением регионарных лимфоузлов и лимфангитом (обычно безболезненным). Спустя 2-6 месяцев язвы заживают, оставляя рубцы. В целом заболевание, как правило, длиться около полугода.
Отличается значительной распространенной инфильтрацией кожи. Со временем инфильтрат регрессирует, не оставляя последствий. В исключительных случаях отмечаются мелкие язвы, заживающие без заметных рубцов. Такая форма лейшманиоза достаточно редка, обычно отмечается у пожилых лиц.
Наблюдается в основном у детей и молодых людей. При этой форме вокруг послеязвенных рубцов или на них появляются мелкие бугорки, могущие увеличиваться в размерах и сливаться друг с другом. Изъязвляются такие бугорки редко. Язвы при этой форме инфекции оставляют значительные рубцы.
Характеризуется продолжительным инкубационным периодом, который может достигать нескольких месяцев и лет, а также медленным развитием и умеренной интенсивностью кожных поражений.
Длительно протекающий лейшманиоз прогрессирует с развитием пневмонии, нефритов, агранулоцитоза, геморрагического диатеза, а также может осложняться гнойно-некротическими воспалениями.
Общий анализ крови при лейшманиозе показывает признаки гипохромной анемии, нейтропении и анэозинофилии при относительном лимфоцитозе, а также пониженную концентрацию тромбоцитов. СОЭ повышена. Биохимический анализ крови может показать гипергаммаглобулинемию. Выделение возбудителя кожного лейшманиоза возможно из бугорков и язв, при висцеральном — лейшмании обнаруживаются в посеве крови на стерильность. При необходимости для выделения возбудителя производят биопсию лимфоузлов, селезенки, печени.
В качестве специфической диагностики осуществляют микроскопическое исследование, бакпосев на питательной среде NNN, биопробы на лабораторных животных. Серологическая диагностика лейшманиоза проводится с применением РСК, ИФА, РНИФ, РЛА. В периоде реконвалесценции отмечается позитивная реакция Монтенегро (кожная проба с лейшманином). Производится при эпидемиологических исследованиях.
Этиологическое лечение лейшманиоза заключается в применении препаратов пятивалентной сурьмы. При висцеральной форме их назначают внутривенно с нарастанием дозировки на 7-10 дней. В случае недостаточной эффективности терапию дополняют амфотерицином В, вводимым с 5% раствором глюкозы внутривенно медленно. На ранних стадиях кожного лейшманиоза бугорки обкалывают мономицином, сульфатом берберина или уротропином, а также назначают эти препараты в виде мазей и примочек.
Сформировавшиеся язвы являются показанием к назначению мирамистина внутримышечно. Для ускорения заживления язв эффективна лазерная терапия. Препаратами резерва при лейшманиозе являются амфотерицин В и пентамидин, их назначают в случаях рецидивирования инфекции и при резистентности лейшманий к традиционным средствам. Для повышения эффективности терапии можно добавить человеческий рекомбинантный гаммаинтерферон. В некоторых случаях бывает необходимо хирургическое удаление селезенки.
При легко протекающем лейшманиозе возможно самостоятельное выздоровление. Благоприятен прогноз при своевременном выявлении и должных медицинских мерах. Тяжелые формы, инфицирование лиц с ослабленными защитными свойствами, отсутствие лечения значительно ухудшают прогноз. Кожные проявления лейшманиоза оставляют косметические дефекты.
Профилактика лейшманиоза включает меры по благоустройству населенных пунктов, ликвидацию мест расселения москитов (свалок и пустырей, затопленных подвальных помещений), дезинсекцию жилых помещений. Индивидуальная профилактика заключается в использовании репеллентов, других средств защиты от укусов москитов. При обнаружении больного производят химиопрофилактику пириметамином в коллективе. Специфическая иммунная профилактика (вакцинация) производится лицам, планирующим посещение эпидемически опасных районов, а также неимунному населению очагов инфекции.
источник
өмір Сүреді және дамиды лейшмании адам организмінде немесе әр түрлі жануарлар. Жиі оларды табу у түлкі, шакалов, иттер, кейбір кеміргіштер. Бүгінгі күнге дейін ақпарат жоқ кезеңі туралы заразности жануарлар мен адам. Белгілі бір ғана. Егер теріге немесе қан бар бұл паразит, онда иесі жұқтыру көзі болып табылады.
Өте қауіпті поселяющиеся организмде лейшмании. Олар өмір сүреді көк бауырда, бауырда. Кейде паразиттер орналасады сүйек миында. Жоғарыда айтылғандай, мұндай ауру ғана емес, адами кеселі. Жиі анықталса лейшманиоз у иттер, үй кеміргіштер.
• Кіріспе бөлім. Тері лейшманиозы.Тарихы.
• клиникасы,
• Қорытынды бөлім. Иммунитет,алдын алу шаралары.
Лейшманиоз табылып, П. Ф. Боровским 1898 жылы. Тапқаннан кейін паразиттердің мазках пендинской жарасы, дәрігер алғаш рет оларды сипатталған. Сондықтан деп те атайды ауруды жазады лейшманиоз аурулары «Бурабай». Едәуір кейінірек қоздырғышы болады жатқызылуы арнайы құрылған түрі лейшманий. Ал жұғу патология орнатылды тек 1921 жылы.
бүгінгі күні, ауру лейшманиоз — өте сирек кездесетін ауруды жазады, олар жұқтырып алуға болады тек елдерінде тропиктердің, субтропиков.
кең таралған ауру болып табылады лейшманиоз тері. Қоздырғышы недуга « лейшмания. Электр көзбен көрінетін қарастыру паразита мүмкін емес. Оның мөлшері микроскопически аз. Ұзындығы лейшмании — шамамен 3 мкм. Паразит бар шарообразную немесе сопақша нысанда болады, ортасында оның ядросы орналасады. Алдыңғы бөлігі лейшмании құрамында талшығы бар, артқы білдіреді блефаропласт.
Қоректенеді паразит ішіндегісімен жасушалары, жануарлар, адам. Көбейеді қарапайым бөлу арқылы. Алдыңғы бөлігінде болмай қалған талшығы бар. Осылай басталады процесс көбею нәтижесінде жүреді жұқтыру, ағзаның.
Кедергілерге оңай беріледі. Схемасы жеткілікті қарапайым. Жәндіктер, укусив жұқтырған адам немесе жануар ауыстырады паразиттердің сау ағзаға әсері. Арада біраз уақыт өткен соң пациентте диагностикаланады ауруы лейшманиоз.
, ауруларды Қоздырғыштардың белгілі бірнеше ондаған түрлері. Жиырмаға жуық олардан қауіп төндіретін адам өмірі. Олар жиі тудырады лейшманиоз тері. Қиындатады емдеу недуга факт, бұл паразиттер мүлдем сезімтал бактерияға қарсы терапия.
Тасушылар аурулары болып табылады москиты. Кене шаққаннан кейін жұқтырған адам жәндіктер жұқтырады. Және бір апта өткен соң, қазірдің өзінде білдіреді көзі ауырған. Бұл қансорғыш жәндіктер заражают пациенттің нақ тері нысанымен недуга. Адам ағзасы мүмкін антиденелер. Бір рет переболевший осындай түрімен науқас ие тұрақты иммунитеті бар-ғалымдар аурулары.
Кезінде кожном лейшманиозе ауруды жазады қабілетті берілуі ғана емес, қан арқылы москиту. Жәндік мүмкін жұқтырып язвенным бөлінді бар.
- Лейшманиоз тері. Кедергілерге көрінеді кең ошақтары изъявленных папул.
- Лейшманиоз тері-слизистый. бұл аурудың тән жарасы арналған шырышты ауыз қуысы, тамақ, мұрын.
- Лейшманиоз висцеральный. Мұндай формасы диагностикаланады, егер лейшмания түседі лимфа ыдыстар. Тогымен сұйықтықтың ол разносится бойынша көмектеседі. Ішкі органдары зақымданады. Бұл, негізінен көкбауыр, өкпе, жүрек, бауыр. Бұл нысан бар қабілетін қалыптастыру кейіннен иммунитетті патология.
Айқын көрсетеді ауруы лейшманиоз фото, орналасқан төмен. Онда ұсынылған терілік формасы недуга.
Бұл нысан жиі тіркеледі Сауд арабиясы, Ауғанстан, Бразилия, Сирия, Иран, Перу. Инкубациялық кезең ұзақ уақытқа созылуы мүмкін дейін 10 күннен 1,5 ай.
Кезінде бастапқы сатысында тері бетіндегі туындайды білім беру, тән тістеген насекомого. Осы жерде уақыт өте келе құрылады фурункул, визуалды еске түсіретін бугорок. Пальпация осы жерден тудырады ауырсынады ыңғайсыздық. Араға бір-екі апта ортасында бугорка туындайды учаскесі отмершей мата некрозы. Мұндай орын бар қара түсі. Көп ұзамай ол ауысады жарасын. Орталықтан жаралар бөлінеді сары-қызыл сұйықтық — ірің.
Жанында бастапқы жаралар пайда бастайды кейінгі бугорки. Сатып алу нысаны жаралар, олар уақыт өте келе төгіледі. Тері бетіндегі құрылады бір үлкен жарасы.
ұлғайтылуы Мүмкін аймақтық лимфа түйіндері кезінде пациентте диагнозы «ауру Бурабай». Тері лейшманиоз сипатталады заживанием рға ішінде 2-6 ай. Алайда, орнында ойық жаралар, тыртықтар қалады.
осылайша, негізгі белгілері тері патологиясы болып табылады:
- пайда болуы бугорков « лейшманиом;
- деструкция тері жамылғысының орнында бугорка;
- изъявление;
- жараның білім және тыртықтың.
күресу Әдістері байланысты нысандары, кезеңдері және ағу мұндай патология, лейшманиоз. Емдеу қамтуы мүмкін келесі әдістер:
- медикаментозды терапия;
- хирургиялық әдісі;
- физиотерапиялық процедуралар;
- химиотерапия.
Хирургиялық әдіс қолданылады, егер тері бетіндегі бар бір аздаған зақымдану ошағы. Осындай жарасын иссекают жедел жолмен.
емдік мақсатта пайдаланылуы мүмкін мынадай физиотерапиялық әдістемелер:
- жою патология лазермен;
- криодеструкциясы — орын зақымдану бұзылады суықпен;
- токпен емдеу — электрокоагуляция.
Радикалды емдеу әдістері барып бактерияға қарсы дәрі-дәрмектермен және противовоспалительного…
дәрі-дәрмекпен емдеу негізделген келесі препараттар:
- «Метронидазол». Емдеу курсы әдетте шамамен 10 күн. Препарат қабылдайды перинатально үш рет. Бір реттік доза « 250 мг.
- Дәрі-дәрмек пятивалентной сурьма. Көбінесе бұл препараттар: «Солюсурьмин», «Глюконтим». Олардың тағайындайды тиімсіз болған кезде, медикамента «Метронидазол», қолданылатын бойы 2-3 күн. Аталған дәрі-дәрмектер енгізілетін республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және бұлшық етке. Ұсынылатын доза « 400-600 мг дәрі-дәрмектер.
- «Пентамидин». Бұл құрал препарат болып табылады таңдау. Оның қолданады аптасына екі рет 2-4 мг/кг.
- Жергілікті антисептикалық, дезинфекциялық және жақпа. Олар май жағылады зақымданған учаскелерге. Тиімді мұндай патология «Мономициновая», «Грамицидиновая», «Риваноловая» (1%), «Акрихиновая» (1%) майлар.
- «Фурациллин». Ұсынылады басқыштар осы ерітіндінің.
дәрі-дәрмекпен емдеу көп жағдайда жүргізіледі белгілі бір курстарымен. Олардың арасында міндетті түрде суретімен үзіліс ұзақтығы шамамен 2-3 апта. Доза препараттар, жоғарыда келтірілген, — орташаланған көрсеткіштері. Емдеу кезінде нормалары іріктеледі, әрбір науқастың жеке өткізіледі.
Кезінде алғашқы сатыларында недуга қарапайымдыларға қарсы дәрілер («Солюсурьмин», «Глюконтим») енгізіледі, тікелей зақымдалған ошақ. Мұндай инъекция жүргізген орынды шамамен 3-5 күн.
• Тері лейшманиоздың екі түрінде де гистологиялық суреті
бірдей көрінеді-тері ішінде спецификалық гранулема түрінде
жайылған инфильтрат қалыптасады.
• Оның құрамы: гистиоциттер, плазматикалық клеткалар,
нейтрофилдер, лимфоидты элементтер. Терінің сыртқы
бөліктерінде-инфильтрат диффузды түрінде жайылады, тері
• Лейшманиоздың зоонозды типінде инфильтраттың ортасы
некрозданып ерте ойыла бастайды; антропоназды түрінде-бұл
процесс баяу, созылыңқы түрінде өтеді.
Сипаттайды осы нысанды ұзақ инкубациялық кезең. Сәттен бастап жұқтыру көріністері алғашқы белгілері недуга өтуі мүмкін 20 күннен бастап 5 ай. Біртіндеп дамиды висцеральный лейшманиоз. Симптомдары кезеңдерінде мынадай:
- өзіне тән жалпы әлсіздік;
- терінің бозаруы;
- тәбеттің төмендеуі дейін толық болмаған;
- өлшемдері көкбауыр аздап ұлғайған;
- апатия байқалады;
- дене температурасы көтеріледі (ең жоғарғы көрсеткіш болып табылады 38).
аурудың Үдеуі сипатталады қосылуына жаңа белгілері. Непредпринятые талпыныстары емдеу қиындатады лейшманиоз. Белгілері адам қосылады мынадай:
- Айтарлықтай өсті температура (дейін жетеді белгілер 40). Мұндай белгісі бар волнообразным сипаты. Пациентте чередуется гипертермия қалыпты көрсеткіштері.
- Жөтел. Мұндай симптом пайда болады зақымданғанда тыныс алу аппараты.
- кеңейтілген лимфа түйіндері. Анықталады қараған кезде. Ұлғаюы байқалады жанында зақымданған.
- Ауырсыну, бауыр, көкбауыр кезінде пальпация.Атап өтіледі айтарлықтай өсуі.
Егер күресті бастауға патологиясы бар жалғастыруда прогреске лейшманиоз. Емдеу айтарлықтай күрделене түседі. Науқастың жағдайы жалғастыруда нашарлауы:
- сарқылуы пациенттің;
- көкбауыр иеленеді үлкен мөлшері;
- тері беті құрғақ, өте бозарған;
- жиі бас айналуы;
- пайда болады ісік да аяқта;
- учащаются ортаңғы қысқарту;
- көлемі артады іш (құрсақ қуысында сұйықтық жиналады);
- пайда диарея;
- бұзылады потенциал.
Соңғы сатысы сипатталады төмендетілген тонусом бұлшық туындауына байланысты ісіну бүкіл денеге бледными кодными покровами. Нәтижесінде науқас қаза табады.
Кейде диагностикаланады созылмалы патология. Белгілері недуга жоқ. Мұндай клиникасы байқалады, егер берген лейшманиями ішкі органдардың ең аз.
Кезінде осы нысан патология сұранысқа ие 3 тобының дәрі-дәрмектер:
- Құралдар пятивалентной сурьма. Көбінесе терапия енгізіледі «Солюсурьмин», «Пентостам», «Неостибазан», «Глюкантим». Препараттар енгізіледі бұлшық етке немесе көктамыр ішіне. Мөлшерлеу деректер дәрі-дәрмек жасына байланысты. Ең жоғарғы бағамы тұрады 20 инъекция.
- хош Иісті диамидины. Бұл дәрі — «Пентамидин», «Стильбамидин». Мұндай құралдар тағайындалады тиімсіз емдеуде жоғарыда аталған препараттармен сурьма пятивалентной. Пациентке қажет өтуі, 3-курс. Араларында үзіліс жасалады 10 күн.
- «Амфотерицин В». Бұл туралы лекарстве әңгіме, егер барлық жоғарыда аталған препараттар бермейді қажетті емдік әсері. Емнің ұзақтығы болуы мүмкін шамамен 8 апта.
- бактерияға қарсы препараттар: «Метациклин», «Рифампицин»;
- саңырауқұлақтарға қарсы заттар: «Кетоконазол»;
- микробқа қарсы дәрі-дәрмектер: «Фуразолидон».
• Сырқат циклді түрінде өтеді. Әр кезеңнің ұзақтылығы, өту бағытының
ерекшелігі қоздырғыштың түріне, вирулентілігіне, дозасына, макроорганизмнің
меншікті ерекшеліктеріне, ойық жаралардың санына, мекендеген орнына,
екіншілік инфекция қосылуына байланысты болады.
• — көпіршік
• 2. Реттелген екіншілік лейшманиома
• 3.Диффузды – инфильтративті лейшманиома
• 4. Туберкулоидты терілік лейшманиоз
• 3 және 4 түрлері көбінесе антропонозды терілік лейшманиозда кездеседі,
созылмалы өту бағытымен сипатталады.
• Инкубациялық мерзімі өте ұзақ (3-8 айдан 1-2 жылға дейін). Клиникасында баяу түрінде
спецификалық гранулеманың қалыптасуы, ойылуы және тыртықтану кезеңдері өтеді. Сырқат
біртіндеп басталады. Ошақтың орналасуы терінің ашық аймақтарында, әсіресе бетте.. Ауру
кішкентай,баяу өсетін қызғылт немесе қызыл-күңгірт түсті сарғыш, жылтыр,жұқа
қабыршақты төбешіктер немесе папула дамуынан басталады.
• 3-7 ай ішінде папуланың көлемі ұлғайып, маңайында жайылған инфильтрат
қалыптасады; үстіндегі терісі тартылып бозарады (ойық жаралану сатысы).
• Одан кейін папуланың үсті қабыршақтанып, оның астында домалақ ойық жара
орналасады. Ойық жараның шеттері жыртыс тәрізді болып, іші серозды-іріңді
бөлініске толады. 3-7 айдан соң қабыршақ-қабық (чешуйко-корка) пайда
• Кейде ешқандай төбешік немесе папула
пайда болмайды, тегіс жайылған
инфильтраттар ,олардың беткейінде
жаралар пайда болумен жүреді.
• Регресс жарадан қабыршықтарды тазалағаннан кейін басталады, сопақ немесе
дөңгелек пішінді тегіс тыртық қалыптасады.
• Ойық жараның тыртықтануы қызыл түсті гранулемия ошақтарының көрінуінен
басталады. Біртіндеп инфильтраттың көлемі азаяды. Қалыптасқан тыртық
атрофиялық, штамп тәрізді болады. Тыртықтануға дейін 12-13 ай уақыт өтеді
(годовик) кейде 2 жылға дейін созылуы мүмкін.
•Тері лейшманиоздың І-ші типінде жаралардың саны
1-3, сирек кезде 8-10-ға дейін жетеді. Көбінесе бет
пен қолдарында орналасады.
•Лейшманиоздың осы түрінде 2 характерлы белгіні
-лабораторлы зерттеуде лейшманиоманы тескен
орында – бір тамшы серозды сұйықтық шығады;
-лейшманиоманы қырған кезде түскен тері жарық
• Зоонозды (жедел некрозданып ойылатын) лейшманиоз:- инкубациялық мерзім І-ші
типына қарағанда көп қысқа бірнеше күннен 3-4 аптаға дейін. Лейшманиома
қалыптасып жазылу мерзімі де 4-6 аптадан аспайды. І-ші кезеңі-көпіршіктің
қалыптасуы 1-3 апта бойы өтеді. Алдымен қызғылт түсті дақ пайда болып, одан
көпіршік, одан көлемі 2-3 см фурункул тәрізді инфильтрат орналасады. Фуринкулға
• Лейшманиоманың ары қарай дамуында – жаралы кезең басталады. Үсті
қабыршақтанып, астында некроздану – терең, көлемі 1-5 см-ге дейін кратер тәрізді ойық
жара қалыптасады. Маңайында айқын инфильтрация, гиперемия, кейде балалық
көпіршіктер орналасады. Қабыршақ қоңыр, некрозды массалар сары-сұр түсті болады.
лимфангит, лимфаденит, пиодермия, тілме, флегмона. Тыртықтану кезінде-грануляция
өтеді-жараның түрі бұл кезеңде балық икра немесе кесілген гранат тәрізді болады.
• Лейшманиоманың орнында штамп-тәрізді тыртық қалады.
Мұндай түрін ауруы лейшманиоз бойынша өз көріністеріне іс жүзінде айырмашылығы жоқ тері патологиясы. Жалғыз айырмашылығына болып табылады тарату патологиясының іргелес шырышты.
Тудырады осы нысанды паразит, табылған Жаңа көзқараспен. Тері-слизистая патология бастапқыда ескертеді жануардың тістеуі. Кейіннен емделушілерде кәдеге шырышты. Кейде ауруды жазады деформирует тұлға.
мұндай патология — жоғарыда сипатталған симптоматике терілік лейшманиоздың қосылады мынадай белгілері бар:
- тұмау;
- мұрынның бітелуі, мұрын;
- жұтынудың қиындығы;
- мұрыннан қан кету;
- эрозиясы және жарасы ауызда (ерінде, деснах, тілінде);
- жарасына, мұрын қуысы.
Дәрігерлер бөледі екі түрі асқынулар осы нысандары. Егер қосылады недугу қайталама инфекция болса, онда науқаста дамуы мүмкін пневмония. Жағдайда іске қосу тыныс алу мүмкін өлім.
источник